فصل انتخابات در زندان، فصل دیگری است. این را زندانیهایی که مدت زمان طولانی تری است در زندان هستند و چند دوره انتخابات مختلف را داخل بندها از سرگذارندهاند، به خوبی درک میکنند.
به گزارش تارنگار حقوق بشر در ایران به نقل از ایران وایر، در این دوره است که تکاپوها در بندهای امنیتی بیشتر میشود و مسوولان هر بند سعی میکنند لباسها، لوازم مصرفی و نیازهای اولیه یک زندانی را سفارش داده و انبار کنند تا در صورت بروز اعتراض و بازداشت فعالان و مردم عادی کوچه و بازار، آمادگی مقابله با شرایط بحرانی را داشته باشند.
سال ٨٨ آنها توان و فرصت تهیه چند هزار لباس و لوازم بهداشتی را نداشتند و به خاطر اتمام موجودی انبارهایشان، به متهمان سیاسی اجازه استفاده از لباسهای شخصی خودشان را دادند.
یکی از زندانیان عقیدتی ساکن بند ۳۵۰ «اوین» که در سالهای دهه ۶۰ نیز به خاطر گرایشات سیاسی خود مدتی را در زندان قزل حصار کرج بوده، میگوید: «آن روزها هیچ امکانات اولیهای در اختیار ما قرار نمیگرفت و چنین حقوقی اساسا مطرح نبود. هر روز صبح که از خواب بیدار میشدیم، همین که زندهایم و لابه لای یک پتوی مندرس چرک و کهنه نفس میکشیم، از خدا شاکر و سپاسگزار بودیم. اما در دهه ۸۰ توجه مختصری به نیازهای یک زندانی رواج پیدا کرد و وسایل اولیه نظافت و گاهی هم روزنامه در اختیار زندانیان بندهای امنیتی قرار داده شد.»
«ایرج» که ساکن بند ۲ زندان «گوهردشت» کرج است و از زندانیان عادی است، به یک اصطلاح جا افتاده در بین زندانیان اشاره میکند: «جیره ماهانه زندانی.»
این جیره، لوازم اولیه بهداشتی است که به آنها به صورت ماهانه داده میشود. به گفته ایرج، قبلا برای هر زندانی به اندازه نیم بسته پودر لباس شویی و یک شامپو تخم مرغی توزیع میشد که در این چند سال اخیر موارد دیگری همچون شورت و زیرپوش، حوله زبر حمام در قطع کوچک و صابون نیز به این لوازم اضافه شده و جیره ماهانه پودر لباس شویی نیز به یک بسته برای هر نفر در ماه افزایش یافته است.
او که از زندانیان سابقه دار است، میگوید آن طور که از دوستانش در زندان «کارون» اهواز و «دیزل آباد» لرستان هم شنیده، شامپو تخم مرغی جزو لوازمی است که از سالهای دور در بین زندانیان توزیع میشده و سازمان زندانها هیچ وقت قرارداد خرید خود را با شرکت «داروگر» ملغی نکرده است.
به گفته زندانیان اوین و رجایی شهر، چند سالی است که شامپو تخم مرغی این زندانها از طریق شرکت «آتی» تامین میشود و پودر لباس شویی آنها نیز از «آ. ب. ث» و برخی شرکتهای دیگر.
صابون نیز از جمله لوازم توزیع شده در بین زندانیان است. پیش از این به جای صابون «عروس» و «گلنار» به زندانیها یک قالب صابون «مراغه» میدادند.
ایرج میگوید: «گاهی مسوولان زندان یادشان میرود جیره ماهانه را توزیع کنند و دوره توزیع آن قدر به تاخیر میافتد که زندانیها مجبور میشوند با «تاید» سر خودشان را بشورند.»
ماجرای توزیع نوار بهداشتی هم قصه دیگری است؛ سهمیه هر زن در زمان قاعدگی، یک بسته نوار بهداشتی است. شرایط روحی و روانی زنان زندانی گاهی ممکن است منجر به بروز چند بار قاعدگی در ماه بشود. همین میزان هم در دهه ۶۰ به زندانی تعلق نمیگرفت و از محرومیت نوار بهداشتی برای تحقیر زنان زندانی استفاده میشد. در حال حاضر، در بند زنان همان ماهی یک بسته نوار بهداشتی هم یا به درستی و با نظم توزیع نمیشود و یا اینکه کیفیت لازم را ندارد و زندانیان زن گاهی برای نواربهداشتی باکیفیتتر باید پول پرداخت کنند.
لباس زیر زندانیها به صورت بسته بندی شده و فلهای از شرکتهایی که ارزانترین و بیکیفیتترین محصولات را به بازار ارایه میدهند، به صورت مناقصهای خریداری میشود و به هر زندانی در هنگام ورود به زندان، دو عدد زیرپوش و چند شورت تحویل میدهند.
طبق «آیین نامه سازمان زندانها»، این سازمان مکلف است تا لوازم شخصی و بهداشتی و لباس زیر را به صورت جیره ماهانه به زندانی تحویل بدهد اما اغلب این اتفاق نمیافتد و بیشتر وقتها حتی جیره زندانی در هنگام ورود به زندان نیز به او داده نمیشود. دلیل آنها برای این بیتوجهی، کمبود بودجه سازمان زندانها است.
در بندهای امنیتی که بودجه و قوانین جداگانهای برای خودشان دارند، متهمان سیاسی و امنیتی ناچار به استفاده از یونیفرم خاکستری یا تیره روشن بوده و به جای شلوار و پیراهن، مجبور به استفاده از شلوار راحتی شبیه شلوار کردی و یک پیراهن با همان رنگ هستند.
مسواک چند سالی است که به بخشی از جیره متهمان تازه وارد در بندهای امنیتی اضافه شده است. در حال حاضر، هر سه بازداشتگاه اطلاعات، سپاه و ارتش به زندانیان مسواک میدهند. مسواکها همیشه از جنس نامرغوب و بدون کلاهک محافظ هستند. استفاده از نخ دندان در زندانهای ایران ممنوع است زیرا ممکن است ابزار خودکشی باشند. خمیر دندانها، ایرانی و ارزان و اکثرا بدون فلوراید هستند.
زندانیان باسابقهتر ترجیح میدهند با قرقره آب و نمک دهانشان را نظافت کنند تا اینکه از این مسواک و خمیردندانهای غیراستاندارد بهره ببرند.
در بند زندانیان عادی ماجرا کمی متفاوت است؛ هر زندانی باید خودش هزینه خرید مسواک و خمیر دندان، پتو و حوله مناسبتر و بقیه لوازم را بپردازد.