تنها ۲۴ ساعت پس از آغاز به کار اپلیکیشن اندروید «گرشاد» کاربران از فیلتر شدن این اپلیکیشن در ایران خبر دادند.
گرشاد قرار است کمک کند تا شهروندان ایران بدون رو به رو شدن با گشت ارشاد، در شهر رفت و آمد کنند. این اپلیکیشن که برای گوشیهای اندروید ساخته شده، به کاربران نشان میدهد گشتهای ارشاد در چه مناطقی مستقر هستند.
«محمدرضا»، یک کاربر گرشاد، ساعت دو نیمه شب گذشته وقتی صفحه این اپلیکیشن را باز کرده، با یک سری علامت کدینگ در صفحه موبایلش رو به رو شده است: «یعنی ۲۴ ساعت هم دوام نیاوردند. واقعا در برخی زمینهها سرعت عملشان حرف ندارد. برای گرشاد هم فیلترشکن لازم شدیم؛ مثل فیس بوک و….»
سازندگان این اپلیکیشن در صفحه اول سایت درباره ایده خود توضیح دادهاند: «به گفته معاون اجتماعی نیروی انتظامی، تنها در سال ۹۲ نزدیک به سه میلیون نفر توسط گشت ارشاد «تذکر» گرفتهاند. کیست که نداند هر کدام از این تذکرها چه حجمی از تحقیر و بیاحترامی با خود دارد؟ چرا ما باید به خاطر بدیهیترین حقمان که انتخاب لباسی است که میپوشیم، تحقیر شویم؟ چندی پیش، خشمگین از این همه ستم بیدلیل، به دنبال راهحلی گشتیم تا شاید راهی برای مقاومت عملی در برابر این حجم بیعدالتی بیابیم و به طور مسالمتآمیز و با حداقل ریسک، بخشی از آزادیمان را پس بگیریم. گرشاد راهحلی بود که به ذهن ما رسید.»
«سارا» روز گذشته گرشاد را روی گوشی موبایلش نصب کرده است: «به نظر من کار کردن با این اپ خیلی ساده بود و همه چیز خیلی خوب توضیح داده شده است. اطلاعات گرشاد از طریق کاربران جمعآوری میشود. هر چه تعداد کسانی که از این اپ استفاده میکنند بیشتر شود، کاربران بهتر میتوانند درباره حضور گشتهای ارشاد به یکدیگر اطلاع رسانی کنند.»
سازندگان گرشاد درباره جمع آوری اطلاعات از طریق کاربران، در سایت خود توضیح دادهاند: «اطلاعات مکانی گشتها توسط کاربران گرشاد گزارش میشوند و اپلیکیشن گرشاد فقط این گزارشها را در نقشه اپلیکیشن نشان میدهد. چنین اطلاعاتی امکان دارد نادرست، ناقص و قدیمی باشند. گرشاد طراحی شده است تا حد امکان گزارشهای معتبر و قابل اعتماد را ارایه دهد ولی هیچ گونه مسوولیتی نسبت به اعتبار این گزارشها ندارد.»
ارایه خدمات از طریق اطلاعات کاربران در اپلیکیشنهای دیگری هم دیده شده است؛ مثلا در اپلیکیشن پرطرفدار «waze» که یک راهنمای مسیریابی است، کاربران یکدیگر را از وضعیت ترافیک، تصادفات و حضور پلیس مطلع میکنند و بر اساس اطلاعاتی که ثبت میکنند، امتیاز میگیرند.
در سایت گرشاد، کاربران برای استفاده از این اپلیکیشن، راهنمایی شدهاند: «مثلا برای گزارش مکان یک گشت، پس ازانتخاب مکان گزارش خود، روی آدرس نما که به رنگ زرد است کلیک کنید و دکمه گزارش را فشار دهید. قرار است مکانهای گشت ارشادی که بیشتر از شش ساعت از زمان گزارش آنها گذشته باشد، در نقشه کم رنگ و به صورت محو نمایان شوند.»
سارا دوستانی دارد که با اینکه ایده خلاق اپلیکیشن گرشاد را پسندیدهاند اما به دلیل محافظه کاری، آن را دانلود نکردهاند: «بعضیها نگران اطلاعات شخصی و خصوصی خود هستند و میترسند.»
با این حال، گرشاد برای حفظ حریم خصوصی هم توضیحاتی به کاربرانش داده است: «حفظ حریم خصوصی کاربران برای گرشاد بسیار مهم است و ما همواره در این راستا تلاش میکنیم. کد و سرورهای گرشاد توسط یک شرکت خصوصی و مستقل، مورد بررسی ممیزی امنیت فنآوری اطلاعات قرار گرفته و تست نفوذپذیری شده است.»
در قسمت پاسخ گوی ایمیل نیز گرشاد توضیح داده است: «زمانی که شما ایمیلی به سرور پاسخ ایمیل خودکار ما ارسال میکنید، میتوانیم آدرس ایمیل شما را ببینیم. زمانی که ایمیل شما در حال پردازش است، در حافظه سرور ایمیل ذخیره میشود و بلافاصله پس از پایان پردازش (عموما کمتر از یک ثانیه) از آنجا پاک میشود. ما اجازه نمیدهیم که آدرس ایمیل شما در گزارش سیستم درج شود.»
در ۲۴ ساعت گذشته ۳۸۰ کاربر نظراتشان را به صورت کامنت در سایت ثبت کردهاند. بسیاری از این کامنتها، تقدیر و تشکر از سازندگان است. بعضی از کسانی که با موتور در سطح شهر تردد میکنند، خواهان اضافه شدن نرم افزاری برای نشان دادن حضور پلیس راهنمایی و رانندگی شدهاند: «کاش یک اپ هم برای موتوریها بسازید که گزارش حضور پلیس را بدهد و این قدر موتورهای ما را نگیرند.»
یکی از اصلیترین دغدغه کاربران این اپلیکیشن که هم در شبکههای مجازی مطرح شده و هم در کامنتهای سایت گرشاد آمده، مربوط به سوء استفاده پلیس از این اپلیکیشن است: «چرا به این فکر نکردید که فردا روزی پلیس فتا با نیروهاش میریزن توی این اپ و مکانهای الکی گزارش میکنند و کل اپ رو به هم میریزند؟»