از ۲۶ معدن سنگ‌آهن استان زنجان حدود ۲۰ معدن به دلیل رکود و پایین آمدن قیمت جهانی سنگ‌آهن غیرفعال شده و مابقی با ظرفیت زیر ۳۰ درصد به فعالیت خود ادامه می‌دهند به‌طوری که در چند ماه اخیر بیش از ۵۰ درصد کارگران این معادن از کار بیکار شده‌اند.
به گزارش تارنگار حقوق بشر در ایران به نقل از تسنیم، ۲۶ معدن سنگ‌آهن دارای پروانه اکتشاف با ذخیره قطعی حدود ۱۲ میلیون تن در استان زنجان وجود دارد که بیشترین آن مربوط به معادن بزرگی نظیر «سرخه دیزج» و «علم‌کندی» است.
تبعیت فعالیت‌های معدنی از شرایط آب و هوایی سبب شده تا عمده کارگران آن به‌صورت فصلی در معادن مشغول به‌کار شوند.
به‌طور متوسط ۲ هزار کارگر در بخش معدن استان زنجان مشغول به فعالیت بوده که از این تعداد حدود ۴۰۰ نفر به‌طور مستقیم در معادن سنگ‌آهن فعال هستند.
بر اساس اظهارات کارشناسان میزان استخراج سنگ‌آهن از معادن آهن این استان با توجه به میزان استخراج اسمی پروانه‌های صادره در حدود یک میلیون و ۱۵۰ هزار تن است که متأسفانه حتی در سال‌های اخیر که حاشیه سود نسبتاً بالا بوده هیچ‌گاه به ظرفیت اسمی مدنظر نرسیده است.
با توجه به اینکه عمده ۲۶ معدن سنگ‌آهن در مناطق محروم و به‌دوراز مناطق صنعتی و تقریباً توسعه‌یافته واقع‌شده ادامه فعالیت این معادن ازنظر اشتغال از اهمیت فراوانی برخوردار است.
در شرایطی که عمده واحدهای صنعتی استان زنجان از شرایط رکود حاکم بر کشور به‌شدت آسیب‌دیده‌اند معادن سنگ‌آهن هم از این قافله عقب نمانده‌اند به‌طوری که تنها از آبان ماه سال ۹۴ بیش از ۵۰ درصد کارگران فعال در این ۲۶ معدن بیکار شده‌اند.
مهدی حمیدی، رئیس نظام‌مهندسی معدن استان زنجان بیکاری بیش از ۲۰۰ نفر از کارگران مشغول در معادن سنگ‌آهن را ناشی از بالا بودن هزینه حمل‌ونقل مواد معدنی از مبدأ تا مقصد عنوان می‌کند.
وی که ترجیح می‌دهد به‌جای رکود از واژه بحران استفاده کند می‌گوید که شرایط حاکم بر معادن استان زنجان قطعاً وارد فضای بحرانی شده است و بیکاری بیش از ۲۰۰ نفر از شاغلان معدن بسیار تاسف‌برانگیز است.
رئیس نظام‌مهندسی معدن استان زنجان بابیان اینکه تشکیل زنجیره از استخراج تا مصرف سنگ‌آهن می‌تواند در کاهش هزینه حمل‌ونقل کمک شایانی کند، امیدوار است که قیمت جهانی سنگ‌آهن روند صعودی خود را در بازارهای جهانی مجدداً آغاز کند.
قیمت عمده موادمعدنی از قیمت‌های جهانی تبعیت می‌کنند و برخلاف محصولات صنعتی که با افزایش هزینه‌های تولید می‌توان قیمت فروش را نیز تغییر داد درزمینه تولید مواد معدنی نمی‌توان چنین راهبردی را دنبال کرد به همین دلیل پایین آمدن قیمت جهانی سنگ‌آهن سبب شده است تا بیش از ۷۰ درصد معادن سنگ‌آهن استان زنجان غیرفعال شوند.
حمیدی راه افتادن زنجیره‌های تولید سنگ‌آهن در استان زنجان را به‌عنوان یک نیاز برای واحدهای معدنی این حوزه بیان کرده و عنوان می‌کند در شرایط کنونی که قیمت جهانی سنگ‌آهن بسیار پایین آمده توجه مسئولان به مشکلات کارخانه پیوسته سهند ایجرود می‌تواند نویدبخش فعالیت دوباره معادن سنگ‌آهن در استان زنجان باشد.
وحید آذرگشسب از معدن کاران حوزه سنگ‌آهن استان و مدیرعامل شرکت ره کاو معدن زنجان، تعطیلی سال گذشته معدن «گلستان‌آباد» که حاوی مواد معدنی سنگ‌آهن از نوع مگنتیتی است را ناشی از رکود و پایین آمدن قیمت‌ها عنوان می‌کند و می‌افزاید از حدود ۲۶ معدن سنگ‌آهن تنها ۵ تا ۶ معدن فعال است که آن‌ها هم با ظرفیت کمتر از ۳۰ درصد فعالیت می‌کنند.
وی که مسئولیت اکتشاف و استخراج در معدن «گلجیک» که حاوی مواد معدنی سنگ آهن از نوع هماتیت است را بر عهده دارد با اشاره به اشتغال مستقیم و غیرمستقیم ۲۰ و ۷۰ کارگر با فعالیت این معدن، از برنامه‌های بلندمدت از جمله ایجاد واحد کنستانتره باهدف ارزش افزوده بالا در این بخش و به منظور مقابله با رکود و کاهش میزان تأثیرپذیری معدنش از شرایط کنونی می‌گوید.
معدن «گلجیک» زنجان عمده محصولات خود را به کارخانجات سیمان از جمله سیمان خمسه عرضه می‌کند و باوجود اخذ پروانه افزایش اکتشاف در حین بهره برداری (حدود ۶۰ هزار تن) در سال گذشته، هم‌اکنون با توان زیر ۳۰ درصد (اکتشاف ۲۰ هزار تن سنگ آهن هماتیت) به فعالیت خود ادامه می‌دهد.
بر اساس اظهارات مسئولان ذی‌ربط مواد معدنی استخراج‌شده در معدن «گلجیک» به کشورهایی نظیر چین صادر می‌شد اما بنا به گفته‌های سجاد نباتچیان، رئیس خانه صنعت و معدن استان زنجان با پایین آمدن رشد اقتصادی این کشور صادرات سنگ‌آهن از مبدأ زنجان به این کشور کاهش چشمگیری یافت به‌طوری که امسال هیچگونه صادراتی از استان زنجان به چین انجام نگرفته است.
آذرگشسب با عنوان اینکه به دلیل عدم وجود خریدار داخلی سنگ‌آهن ضروری است به فکر ایجاد کارخانه و واحد کنستانتره باشیم از مسئولان تقاضا می‌کند تا دست‌اندرکاران این حوزه را همراهی کنند.
وی که تعدیل ۱۰ نیروی کارگری خود در معدن «گلجیک» را ناشی از فعالیت زیر ۳۰ درصد توان و ظرفیت معدنش می‌داند به فعالیت دوباره شرکت ریخته‌گری پیوسته فولاد سهند امیدوار است و می‌گوید تنها پس از فعالیت این کارخانه است که با اطمینان می‌توانم بگویم که تمامی معادن راکد و نیمه فعال سنگ‌آهن استان زنجان می‌توانند دوباره بر روی پاهای خود بایستند.
