زن میانسالی از اهالی سیستان و بلوچستان که چند سالی است که در شهرستان گنبد در استان گلستان ساکن است پس از مدت‌ها درد و مشکل کبدی، ۱۰ روز قبل به همراه خانواده به تهران آمده تا بنا به گفته پزشکان، پیوند کبد را در بیمارستان امام خمینی انجام دهد اما مسولین این بیمارستان به گمان اینکه این فرد اهل افغانستان باشد از انجام عمل خودداری می کنند.
به گزارش تارنگار حقوق بشر در ایران به نقل از «جهان صنعت»، در حالی که تمام آزمایشات و مراحل انجام عمل در طول این ۱۰ روز انجام شده بود و وفق‌پذیری بدن بیمار با کبد اهدایی هم تایید شده بود، در روز انجام عمل و در لحظه آخر پزشک جراح از انجام این پیوند خودداری کرده و بیمار را از اتاق عمل به بخش برگشت داده است. به گفته پزشک، دلیل خودداری او از عمل شناسنامه نداشتن بیمار بود و اینکه از نظر او بیمار افغانستانی است.
خانواده این بیمار گفته‌اند که از ایرانی‌های عشایر و مرزنشین هستند و بیمار هم حدود ۳۵ سال است که از سیستان‌و‌بلوچستان به گنبد آمده است.
خانواده این بیمار مدارک و تاییدیه پزشکی قانونی مبنی بر ایرانی بودن و مدارکی دال بر اینکه اجداد و نیاکان‌شان هم ایرانی هستند همراه داشته اند و همسر بیمار گفته که در حال پیگیری پروسه دریافت شناسنامه ایرانی هستند.
به دلیل مرزنشین بودن این اقوام، صدور شناسنامه برای آنها به سختی انجام می‌شود و به دلیل زمانبر بودنش، بسیاری از آنها از پیگیری دست می‌کشند.
بخش پرستاری گوارش بیمارستان خمینی هم صحبت‌های خانواده بیمار را تایید کرده و پرستار این بخش گفته که طبق قانون، پیوند اعضای شهروندان ایرانی به غیرایرانی‌ها امکان‌پذیر نیست.
رییس بیمارستان هم با پیگیری‌های خبرنگار روزنامه جهان صنعت، پس از دیدن مدارک و شنیدن صحبت‌های خانواده بیمار نهایتا قانع شده که بیمار ایرانی است و قول تماس با پزشک و انجام عمل را داده اما این عمل تا زمان تنظیم گزارش انجام نشده و پزشک مربوط، بیمار را برای انجام آزمایش‌های ژنتیک به آزمایشگاه ارجاع داده است.
دو سال قبل، در جلسه‌ای با حضور وزیر بهداشت و جمعی از پزشکان و جراحان در وزارت بهداشت، در دو مصوبه جداگانه، جراحی پیوند اعضا به اتباع غیر ایرانی و همچنین جراحی پیوند در بیمارستان‌های خصوصی، چه پیوند عضو از فرد زنده و چه از فردی که مرگ مغزی شده است ممنوع اعلام شد.
پیش از این مصوبه، اتباع غیر ایرانی می‌توانستند فرد دهنده عضو را با خود از کشورشان به ایران بیاورند و از خدمات جراحی پیوند در ایران بهره‌مند شوند، اما بر اساس مصوبه جدید وزارت بهداشت، پیوند عضو به اتباع خارجی در بیمارستان‌های سراسر کشور ممنوع شد.
همچنین برای جلوگیری از هرگونه تخلف در پیوند اعضای بدن، جراحی‌های پیوند اعضای بدن فقط به بیمارستان‌های دولتی و دانشگاهی واگذار و اجرای آن در بیمارستان‌های خصوصی سراسر کشور ممنوع شد.
اما پس از گذشت حدود شش ماه به دنبال مطالبه اتباع کشورهای همسایه مانند عراق و افغانستان، تصمیم و مصوبه قبلی شورای عالی پیوند تغییر کرد.
در اسفند سال ۱۳۹۳ سید احمد تارا، مدیرکل سابق دفتر مدیریت بیمارستانی و تعالی خدمات بالینی وزارت بهداشت از آزاد شدن پیوند کلیه برای اتباع افغانستانی در ایران خبر داد و عنوان کرد که اتباع دیگر کشورها نیز به صورت موردی و با اجازه شورای عالی پیوند می‌توانند در ایران پیوند کلیه کنند.
این مساله از وزیر بهداشت هم پرسیده شد و سید حسن هاشمی با تایید آزاد شدن پیوند اعضای اتباع افغانستان در ایران گفت: «البته طبق شرایطی این کار باید صورت پذیرد؛ از جمله برای اتباع افغانستانی که در ایران ازدواج می‌کنند یا اینکه به صورت قانونی در ایران در حال زندگی هستند.»
مرداد ماه گذشته، لطیفه رحمانی، دختر ۱۲ ساله افغانستانی که در بیمارستان نمازی شیراز بستری بود، به دلیل ممنوع بودن عمل پیوند برای اتباع غیرمجاز در ایران، درگذشت. انتشار اخبار مربوط به این دختر افغانستانی بازتاب وسیعی در رسانه‌ها داشت اما نهایتا وزیر بهداشت ایران گفت که قانون ممنوعیت پیوند عضو از ایرانی به اتباع خارجی برای حفظ حرمت مردم ایران است و از آن دفاع می‌کند.
