وکیل نزار زکا، شهروند لبنانی مقیم آمریکا و زندانی در اوین که از روز هشتم دسامبر در اعتراض به شرایطش دست به اعتصاب غذا (تر) زده است گفت: «اول از همه آقای زکا درخواست آزادی بدون قید و شرط خود را دارد و همین طور خواستار ملاقات با نماینده صلیب سرخ یا پزشک متخصص و ملاقات با مقامی از سفارت لبنان است. مسوولان به آقای زکا علیرغم درخواستهای متعددش، تاکنون اجازه ملاقات با نماینده سفارت لبنان یا پزشک متخصص را ندادهاند در حالیکه اینها از جمله حقوق او به شمار میآیند.»
به گزارش تارنگار حقوق بشر در ایران به نقل از کمپین بین المللی، نزار زکا، شهروند لبنانی مقیم آمریکا، نایب رییس اتحادیه جهانی فناوری اطاعات (ویتسا) و دبیر کل «سازمان عربی فناوری اطلاعات و ارتباطات- اجمع» است. آقای زکا روز ۲۴ شهریور ماه ۱۳۹۴ به دعوت مسئولان «همایش بین المللی نقش آفرینی زنان در توسعه پایدار» به ایران سفر کرد اما در تاریخ ۲۷۷ شهریور ماه بازداشت شد. با این حال خبر بازداشت او تا دو ماه پس از بازداشتش، رسانهای نشد. یکسال پس از بازداشت آقای زکا، در شهریور ماه ۱۳۹۵ توسط شعبه ۱۵۵ دادگاه انقلاب به ریاست قاضی ابوالقاسم صلواتی به اتهام جاسوسی برای آمریکا محاکمه و به ۱۰ سال حبس و جریمه نقدی ۴.۲ میلیون دلاری محکوم شد و به گفته جیسون پابلت وکیل نزار زاکا «دادگاه تجدید نظر آقای زکا قرار است در دی ماه برگزار شود.»
به گفته جیسون پابلت، وکیل آمریکایی آقای زکا، او تا زمانیکه به درخواستهایش رسیدگی نشود دست از اعتصاب غذا برنمی دارد. آقای زکا در حال حاضر با حکم ۱۰ سال حبس و جریمه نقدی ۴.۲ میلیون دلاری روبه رو است و وکیل او امیدوار است که در دادگاه تجدید نظر که قرار است «زمانی در دی ماه» برگزار شود این حکم سنگین بشکند و او آزاد شود.
جیسون پابلت، وکیل آقای زکا، با اشاره به وضعیت وخیم جسمی موکلش در یکی از بندهای انفرادی زندان اوین گفت:«او چند هفته است که به شدت بیمار است. اگرچه بارها تقاضای ملاقات با پزشک، نماینده صلیب سرخ و نمایندهای از سفارت لبنان را کرده اما مسئولان اعتنایی نکردهاند. او دست به اعتصاب غذا زده تا تا مگر به این شکل پیامی برای دنیا بفرستد تا همه متوجه شوند چه اتفاقی دارد برای او و دیگر زندانیان ایرانی- آمریکایی میافتد. امیدواریم این اقدام وضعیت ناگوار همه گروگانهایی را که در ایران اسیر هستند تحت الشعاع قرار دهد. در نهایت هدف این است که او و بقیه کسانی که آنجا در اسارت بسر می برند بدون قید و شرط آزاد شوند.»
به گفته جیسون پابلت، موکلش از زمان بازداشت تاکنون در سلول انفرادی زندان اوین است و اکنون با دو، سه نفر دیگر هم بند است با این حال هنوز اطلاعی کسب نکرده است که نزار زکا در کدام بند و کدام یک از بازداشتگاههای متعدد واقع در زندان اوین نگهداری میشود.
وکیل نزار زکا درباره بیماری آقای زکا گفت: «طبق گفتههای خانواده اش او پیش از رفتن به زندان فرد سالمی بوده و بیماری خاصی نداشته است اما در طول زندان به شدت لاغر شده و کاهش وزن پیدا کرده است. من بیماریهای دیگر او را نمیتوانم برای عموم توضیح دهم ولی وضیعت او وخیم است و بهین دلیل او به طور جدی به ملاقات با نماینده صلیب سرخ یا نماینده کنسولی نیاز دارد. اگر ایرانیها او را بدون قید و شرط آزاد نمیکنند حداقل باید اجازه دهند پزشکان بین المللی او را ببینند یا از خدمات کنسولی برخوردار شود.»
جیسیون پابلت با اظهار اینکه تاکنون به متن حکم موکلش دسترسی نداشته است، گفت: «علیرغم درخواستهای ما، وکیل ایرانی آقای زکا و گروههای حقوق بشر که بارها تقاضای دریافت کپی حکمش را داشتهاند اما دولت ایران هنوز از پذیرش درخواستهای ما سر باز می زند. حتی وکیلش در ایران نیز اجازه رونوشت از پرونده را نداشته است. ما میخواهیم کتباً بدانیم اتهامات چیست اما مدارک را به ما نمیدهند. براساس آنچه به وکیل و خانواده او گفته اند، او مشغول جاسوسی بوده. البته این ها دروغ است و صحت ندارد اما اینها اتهامات دولت ایران علیه اوست.»
وکیل نزار زکا در ادامه گفت: «جالب است که خانوادههای گروگانهای ایرانی- آمریکایی دیگر با من تماس گرفتهاند و احکام صادره علیه اقوام خود را برای من فرستادهاند. ظاهرا بعضی اوقات مقامات ایرانی این مدارک را تحویل میدهند اما در مورد پرونده های حساس سیاسی پرهیز نشان میدهند.»
جیسون پابلت درباره وضعیت ارتباط نزار زکا با خانواده اش گفت: «مسوولان به آقای زکا هر موقع دلشان بخواهد اجازه تماس تلفنی به خانوادهاش را می دهند. یعنی تماس تلفنی او با خانوادهاش بر اساس یک برنامه ثابت نیست. بلکه مسوولان هر وقت تصمیم بگیرند اجازه تماس تلفنی به او را میدهند.»
پس از بازداشت نزار زکا، نایب رییس اتحادیه جهانی فناوری اطاعات (ویتسا) و دبیر کل «سازمان عربی فناوری اطلاعات و ارتباطات- اجمع» در ۲۷ شهریور ماه ۱۳۹۴ تا دو ماه خبر این بازداشت رسانه ای نشد اما وقتی روزنامه لبنانی «اللواء» از دستگیری احتمالی نزار زکا در جریان سفرش به ایران گزارش داد و اطلاعیهای از سوی وکیل مدافع سازمان عربی فناوری اطلاعات و ارتباطات درباره نامشخص بودن وضعیت زکا منتشر کرد، خبرگزاری صدا و سیمای جمهوری اسلامی نیز در تاریخ ۱۲ آبان ماه ۱۳۹۴ از بازداشت تعدادی از اعضای آنچه آن را «شبکه نفوذی وابسته به دولت های آمریکا و انگلیس» خوانده بود، توسط سپاه پاسداران خبر داد و نام نزار زکا را از جمله دستگیر شدهها ذکر کرد. خبرگزاری سازمان صدا و سیما مدعی شد که آقای زکا «پیوند های عمیقی با جامعه اطلاعاتی و نظامی آمریکا دارد.»
آنتوان ابودیب، وکیل مدافع سازمان عربی فناوری اطلاعات و ارتباطات، در اوایل آبان ماه ۱۳۹۴ طی اطلاعیه ای اعلام کرد که نزار زکا برای شرکت در یک همایش روز ۲۴ شهریور ماه ۱۳۹۴به ایران رفته و یکی از سخنرانهای اصلی این همایش بوده است، اما در تاریخ ۲۷ شهریورماه پس از پایان این همایش، هتل محل اقامت خود را به قصد رفتن به فرودگاه ترک کرده اما هیچگاه به فرودگاه نرسیده، سوار هواپیما نشده و خبری از او در دست نیست.
«همایش بین المللی نقش آفرینی زنان در توسعه پایدار» از سوی دفتر معاون امور زنان و خانواده ریاست جمهوری برگزار شده بود و نزار زکا از کشور لبنان نیز در کنار مهمانان دیگر یکی از پنلهای این همایش تحت عنوان «زنان، امنیت و توسعه»سخنرانی داشت. در این همایش علاوه بر خانم شهیندخت مولاوردی، محمدرضا نعمت زاده وزیر صنعت، معدن و تجارت ایران، محمود حجتی وزیر جهاد کشاورزی، و علی ربیعی وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی در دولت حسن روحانی هم حضور داشتند.
پیش از این همایش، آقای زکا بارها برای شرکت در سیمنار و کنفرانس در خصوص اینترت و فناوری اطلاعات به ایران سفر کرده بود، از جمله در اسفند ماه ۱۳۹۳ نزار زکا به عنوان عضو هیات داوری «جایزه چالش نوآورانه» شرکت کرده بود، جایزهای در حوزه فناوری اطلاعات که مراسم اهدای آن در اسفند سال ۱۳۹۳ در تهران برگزار شد.
پس از بازداشت نزار زکا در تهران، برخی از سایتهای نزدیک به جناح تندرو با انتشار عکسی از شهیندخت مولاوردی معاون امور زنان و خانواده ریاست جمهوری در کنار نزار زکا در این همایش، او را به «ارتباط با جاسوس آمریکایی» متهم کردند. خانم مولاوردی در کانال تلگرام خود درباره باز نشر عکس خود با آقای زکا نوشت که «این سایتها آب را گل آلود میکنند،» و «باید به خدا پناه برد از زمانهای که به همه چیز با عینک سیاست نگریسته میشود و زمانی که اخلاق هم سیاسی میشود، به جای آنکه سیاستمان اخلاقی شود.»
روزنامه ها و سایتهای تندرو در ایران نزار زکا را متهم به «ارتباط جدی با سرویسهاس جاسوسی و مؤسسات نظامی آمریکا» و برگزاری «تظاهرات ضد دولتی» کردهاند. با این حال هیچ دلیل و مستندی برای گفته خود ارائه نکرده اند. از جمله خبرگزاری تسنیم نزدیک به سپاه پاسداران در ۱۳ آبان ۱۳۹۴ نوشت: در «اسناد پایگاه خبری ویکیلیکس اسم زکا به عنوان یکی از افرادی مطرح شده که سفارت آمریکا در بیروت با وی تماس داشته است» و در این اسناد آمده است که او «وقتی در سال ۲۰۰۷ حامی میشل عون بود، در حضور دیپلماتهای آمریکایی انتقادات گسترده ای را از جبران باسیل وزیر خارجه کنونی لبنان و از مهم ترین عناصر این جریان انجام می داد. وی دو سال بعد به تیم ۱۴ مارس پیوست، اما در همین زمان نیز به انتقاد از سعد حریری رئیس جریان المستقبل پرداخت و وی را به افزایش تنشهای سنی و شیعه متهم کرده و گفت که او کاریزمای خود را از دست داده است.»
همین خبرگزاری ادعا کرده بود که در سند دیگری از ویکی لیکس آمده است که وی(نزار زاکا) برای اجرای پروژه اینترنت در شمال لبنان از آمریکاییها کمک خواسته است. چهارمین سند خبرگزاری تسنیم نظرخواهی درباره باراک اوباما رئیس جمهور آمریکا از نزار زاکا را نشانه «تماس آمریکاییها با وی» عنوان کرده و نوشته است: «به عنوان یک سنی، نظر او در مورد سخنرانی باراک اوباما رئیسجمهور آمریکا در دانشگاه قاهره از او پرسیده شده است.»
وارد آوردن اتهام «ارتباط با آمریکا» که خود شامل طیف متنوعی از اتهامات از جمله اتهاماتی است که اکنون به نزار زاکا وارد شده است، در مورد سایر بازداشت شدگان سیاسی و عقیدتی و مدنی در ایران هم از پیشینه بلندی برخوردار است.اغلب این شهروندان در شعبه های مختلف دادگاه انقلاب به شکل «غیرعلنی» محاکمه و زندانی می شوند اما قوه قضئیه تاکنون اسناد چنین ارتباطاتی را درباره هیچ یک زندانیان و بازداشت شده در اختیار رسانهها، افکار عمومی و حتی درباره نزار زکا در اختیار وکیل او قرار نداده است.