برای یافتن تعداد کودک‌آزاری سالانه ایران، باید سراغ سازمان بهزیستی و اورژانس اجتماعی رفت. اواخر سال گذشته بود که حبیب‌الله مسعودی‌فرید، معاون امور اجتماعی سازمان بهزیستی، آماری از کودک‌آزاری‌هایی را ارائه داد که گزارش شده بودند و البته باید گفت این رقم، بخشی از کوه یخ شناور در آب است که دیده می‌شود و بسیاری از کودک‌آزاری‌ها در ایران اصلا گزارش نمی‌شود.
به گزارش تارنگار حقوق بشر در ایران به نقل از ایلنا، در اسفندماه سال گذشته گزارش داده بود مسعودی‌فرید گفته است در سال ۹۴ برآورد کرده ۶۵۰ هزار تماس با اورژانس اجتماعی برقرار شده که از این تعداد ۱۵۰ هزار تماس مرتبط با اورژانس فعالیت اجتماعی است که ۵,٨ درصد آن مربوط به مشکل کودک‌آزاری است که نسبت به سال‌های قبل تفاوت معناداری ندارد.
معاون امور اجتماعی سازمان بهزیستی در این مصاحبه گفت: این تعداد مربوط به موارد گزارش‌شده است و به معنای آن نیست که میزان کودک‌آزاری ثابت است، بلکه آنچه به ما گزارش می‌شود، عمدتا کودک‌آزاری‌های شدید فیزیکی بوده و متأسفانه آزار روانی و تحقیر و توهین به کودکان به ما گزارش نمی‌شود. مسعودی‌فرید با تأکید بر اینکه درحال‌حاضر ۶۰۰ مرکز نگهداری از کودکان بی‌سرپرست و بدسرپرست در کشور وجود دارد، اظهار کرد: ۸۵ درصد این کودکان فاقد سرپرست مؤثر بوده و ممکن است والدین‌شان دارای بیماری مزمن روانی یا بیماری صعب‌العلاج باشند و سرپرست دیگری نیز نداشته باشند.
وی افزود: همچنین کودکانی که مورد کودک‌آزاری قرار گرفته یا در شرایط خطرآفرین زندگی می‌کنند، نیز در مراکز نگهداری از کودکان بی‌سرپرست و بدسرپرست سازمان بهزیستی اقامت دارند. معاون امور اجتماعی کودک‌آزاری اعتیاد و مجرم‌بودن والدین را عمده دلایل بدسرپرستی کودکان دانست و افزود: سرپرستی چنین کودکانی با حکم قوه قضائیه به سازمان بهزیستی واگذار می‌شود به بیان دیگر، قوه قضائیه باید سلب صلاحیت والدین را به سازمان بهزیستی اعلام و ابلاغ کند.
وی با اشاره به تصویب آیین‌نامه فوریت‌های اجتماعی در سال ۹۲ از سوی هیأت دولت، اظهار کرد: در این آیین‌نامه وظایفی درباره فوریت‌های اجتماعی به عهده دستگاه‌های مختلف گذاشته شده است. همچنین ما با قوه قضائیه تفاهم‌نامه همکاری داریم و به‌تازگی نیز بنا شده میان سازمان بهزیستی، قوه قضائیه و نیروی انتظامی برای راهبری بهتر فعالیت‌های اورژانس اجتماعی، از جمله کودک‌آزاری، تفاهم‌نامه‌ای منعقد شود. مسعودی‌فرید با مثبت ارزیابی‌کردن این ارتباط، بیان کرد: گاهی در مواقع بحرانی که کودک در خطر است همکاران ما در اورژانس اجتماعی از قوه قضائیه حکم غیابی می‌گیرند.
معاون امور اجتماعی با تأکید بر اینکه گاهی نسبت به درخطربودن کودک یا صحت سخنان او ابهاماتی وجود دارد، گفت: یکی از راهکارهای پیش‌ِرو برای کمک به کودکانی که در شرایط نامطلوب زندگی می‌کنند، آن است که قاضی به طور موقت تصمیم مددکار اورژانس اجتماعی را تأیید کند و کودک به طور موقت به مراکز مداخله در بحران سازمان بهزیستی سپرده شود و در ۷۲ ساعت تا یک هفته قاضی به همراه همکاران ما در اورژانس موضوع را بررسی کرده و به تصمیم‌گیری نهایی برسند. وی با اشاره به استقلال رأی قضات، خاطرنشان کرد: ممکن است قاضی با مددکار بهزیستی به نتیجه همسان نرسد، اما بهتر است قانونی تصویب شود یا ماده‌ای به لایحه حمایت از حقوق کودکان که درحال‌حاضر در کمیسیون قضائی مجلس است، اضافه شود که بنا بر آن، اگر مورد کودک‌آزاری به اورژانس اجتماعی ارجاع شد و گزارش مددکار مبنی بر آن بود که باید کودک از خانواده جدا شود، قاضی حکم موقت گرفتن کودک از خانواده را صادر کرده و مرحله تکمیلی بعدا انجام شود.
مسعودی‌فرید اضافه کرد: راه دیگر آن است ارتباط همکاران ما با قوه قضائیه بیشتر شود که البته در برخی مواقع همکاری بسیار خوب است و قاضی رأی مددکار را می‌پذیرد. وی با تأکید بر اینکه حتی یک روز تأخیر ممکن است صدمات جبران‌ناپذیری به کودک وارد کند، بیان کرد: به همین علت پیشنهاد می‌دهیم قاضی تشخیص اولیه همکاران ما برای جدایی کودک از خانواده را بپذیرد و بعدا تصمیم‌گیری نهایی را انجام دهد. معاون امور اجتماعی با بیان اینکه در خانواده‌ای که پدر یا مادر دچار اعتیاد هستند حتما اشکالاتی وجود دارد، افزود: در برخی مواقع نیاز است کودک از خانواده جدا شود. مسعودی‌فرید گفت: ما پروتکل کودک‌آزاری را با همکاری انجمن روان‌پزشکی کودکان ایران تدوین کرده‌ایم که درحال‌حاضر در حال اجراست.
وی با بیان اینکه در ادبیات روان‌شناسی عبارت سوءرفتار با کودکان وجود دارد که کودک‌آزاری یکی از زیرمجموعه‌های آن است، اضافه کرد: ۵۰ درصد سوءرفتار‌ها مربوط به غفلت از کودک و رسیدگی‌نکردن به اوست. بنابراین ضروری است به والدین آموزش داده شود فقط ضرب‌وشتم کودک، کودک‌آزاری محسوب نمی‌شود، بلکه بی‌توجهی و تحقیر و توهین هم از مصادیق کودک‌آزاری است. معاون امور اجتماعی با اشاره به سخن وزیر آموزش‌وپرورش مبنی بر اینکه ۹۸ درصد کودکان سن دبیرستان در مدارس حضور دارند، خاطرنشان کرد: مدرسه بهترین جایی است که می‌توانیم به ۹۸ درصد والدین دسترسی داشته باشیم و شیوه‌های فرزندپروری را به آنها بیاموزیم و همچنین کودکان دارای مشکل را شناسایی کنیم. مسعودی‌فرید ادامه داد دراین‌باره تفاهم‌نامه کلان با آموزش‌وپرورش و قوه قضائیه و سازمان مدیریت داریم و نیز تفاهم‌نامه‌ای با معاونت تربیت و سلامت آموزش‌وپرورش منعقد خواهیم کرد که این تفاهم‌نامه در راستای توسعه ارتقای کیفیت مداخلات پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی و راهکارهای پرخطر در میان دانش‌آموزان است که شامل محیط پیرامونی آنها، از جمله والدین و معلمان و مدیران نیز می‌شود. وی در پایان خاطرنشان کرد: کودک‌آزاری‌هایی نیز وجود دارد که کسی متوجه آن نمی‌شود، اما این موارد عوارض خود را در آینده نشان خواهند داد.
