سام رجبی، فعال محیط زیست و عضو سابق موسسه «حیات وحش میراث پارسیان»، از پنجم بهمن ماه در بازداشت به سر می برد و از لحظه بازداشت تاکنون هیچ خبری از وضعیت او به دست نیامده است.
به گزارش تارنگار حقوق بشر در ایران، نیروهای امنیتی پنجم بهمن ماه سام رجبی را بازداشت کرده اند؛ او فعال محیط زیست و عضو سابق موسسه «حیات وحش میراث پارسیان» است همچون سایر اعضای این موسسه به اتهام جاسوسی دستگیر شده است.
کاووس سیدامامی، هومن جوکار، نیلوفر بیانی، مراد طاهباز، طاهر قدیریان، امیرحسین خالقی و سپیده کاشانی، هویت دیگر کارکنان موسسه «حیات وحش میراث پارسیان» است که چهارم و پنجم بهمن ماه بازداشت شدند. خبر بازداشت آنها به دلیل فشارهای امنیتی بر خانواده های شان مسکوت ماند اما با جان باختن کاووس سیدامامی در زندان اوین، اسامی بازداشت شدگان به رسانه ها راه یافت.
کاوه مدنی معاون سازمان محیط زیست ایران نیز به دلایل مشابه طی روزهای اخیر بازداشت شده است.
مادر سام رجبی، لیلی هوشمندافشار، در مصاحبه با کمپین می گوید: «مطلقا هیچ اطلاعی از وضعیت سام ندارم. از زمانی که بازداشت شد تاکنون هیچ تماسی نگرفته. من دو بار به زندان اوین مراجعه کردم یک بار مرا پذیرفتند اما حرف قانع کننده ای به من نزدند. گفتند اگر بچه شما کار بدی بکند آیا تنبیه اش نمی کنی؟ گفتم من با او صحبت میکنم تنبیه نمی کنم. دفعه دوم که رفتم مرا نپذیرفتند و گفتند گفته ایم خبرتان می کنیم.»
سام رجبی فرزند دکتر پرویز رجبی ایران‌شناس، تاریخ‌پژوه، نویسنده و مترجم برجسته ایرانی است که جمعه ۲۱ بهمن ماه سال ۱۳۸۹ در سن ۷۲ سالگی بر اثر عوارض ناشی از سرطان در منزلش در تهران درگذشت. او دهها جلد کتاب درباره تاریخ ایران و ایران شناسی تالیف و ترجمه کرده و هزاره های گمشده، سده های گمشده، تاریخ خط میخی تاریخ باستان و جشن های ایرانی از جمله اثار او هستند
مادر سام رجبی درباره نحوه بازداشت این فعال محیط زیست در ایران گفت: «سام سه سال و نیم بود با موسسه پارسیان کار نمی کرد. دو سال با یک سازمان ژاپنی کمک های بین المللی برای حفظ محیط زیست کار کرد که مهم ترین پروژه شان تالاب انزلی بود. بعد از آن هم دیگر قراردادش تمام شد و کارهای کوتاه مدت به صورت ترجمه می کرد تا اینکه یک کار محکم تری پیدا کند. اما تلفن کرده بودند به محل کار سابق سام موسسه پارسیان که سه سال بود دیگر آنجا کار نمی کرد. بعد سراغ سام رفته بودند اینکه چه کسی تلفن کرده و چه ارگانی بوده نمی دانم. اینکه چگونه سام را بازداشت کردند هم نمی دانم. حدود ساعت ۱۰ شب با سام آمدند خانه و ۴ صبح ۵ بهمن ماه سام را با مقداری اوراق و کتاب بردند. یک مقدار مقاله های خودش، مقاله های پدرش و کتاب از کتابخانه پدرش و یک مقدار از کتاب های خود سام را بردند و در این مدت حتی به ما نگفتند که از چه ارگانی هستند.»
خانم هوشمندافشار گفت که از بازداشت سایر همکاران سام هم بی خبر بوده است. او گفت: «من آقای طاهباز و آقای جوکار را می دانستم که بازداشت شده اند و از بازداشت آقای سیدامامی هم تا هفته پیش بی خبر بودم. اصلا هم نمی دانیم چرا بازداشت کرده اند.»
عباس جعفری دولت‌آبادی، دادستان تهران روز شنبه ۲۱ بهمن ماه از «شناسایی و بازداشت چند متهم مرتبط با یک پرونده جاسوسی» خبر داده است. دادستان تهران گفت: «این افراد در قالب اجرای پروژه‌های علمی و محیط زیستی نسبت به جمع‌آوری اطلاعات طبقه‌بندی کشور در حوزه‌های استراتژیک اقدام می‌کردند.» به گفته او این افراد با «رصد اطلاعاتی یکی از نهادهای امنیتی کشور» دستگیر و توسط «دادستانی تهران» بازداشت شده‌اند.
درحالیکه خانواده های بازداشت شدگان و افکار عمومی نگران وضعیت بازداشت شدگان هستند، مسولین قضایی و امنیتی و سازمان زندان ها هیچ توضیحی درباره وضعیت و محل نگهداری آنها ارائه نمی دهند. محسن اسماعیلی، رئیس دادگستری تهران روز یکشنبه، ۲۲ بهمن ماه گفته است «جمعی از کسانی که اطلاعاتی را جمع‌آوری کردند و به بیگانگان می‌دادند، شناسایی شدند و برخی‌ها دستگیر شدند و برخی‌ها هم ممکن است، در آینده دستگیر شوند. پرونده در مرحله اولیه است و جزییات قابل بیان نیست.»
عباس جعفری دولت آبادی هم با متهم کردن بازداشت شدگان به جاسوسی، درباره جان باختن کاووس سیدامامی در زندان اوین گفته است که «این فرد یکی از همان متهمان بوده است و با توجه به اینکه می‌دانسته است اعترافات زیادی هم علیه وی شده و هم خود اعترافاتی داشته متاسفانه در زندان دست به خودکشی زده است.»
همزمان علی شمخانی، دبیر شورای عالی امنیت ملی با ابراز بی اطلاعی از وضعیت بازداشت شده ها به خبرگزاری ایلنا گفته است که «در پشت فعالیت‌های مأموران تخصصی برخی از ان جی او ها در حوزه‌هایی مانند بهزیستی، زنان، محیط زیست و آب؛ هاله‌ای از ابهام در ارتباطات وجود دارد که در حال بررسی است.»
سازمان محیط زیست ایران تاکنون در قبال این بازداشت ها و جان باختن کاووس سیدامامی سکوت کرده است.
