در حالی که هنوز خبر جان باختن ۷۷ کارگر در اصفهان به دلیل حوادث ناشی از کار از آغاز سال ۹۴ تا پایان آذر ماه، به عنوان یکی از اولین خبرهای کارگری در ایران جلب توجه میکند، از اصفهان خبر میرسد که یک کارگر دیگر، روز دوشنبه ۲۸ دی، بر اثر سقوط از ارتفاع جان خود را از دست داد.
به گزارش تارنگار حقوق بشر در ایران به نقل از انجمن جهانی پاسداشت از حقوق بشر ،این کارگر، هنگام کار ساختمانی در خیابان بیسیم غربی اصفهان، از ارتفاع ۲۰ متری سقوط کرده است.
شاهدان عینی گفتهاند که اورژانس با تاخیری ۲۵دقیقهای در محل حادثه حاضر شده و کارگر جوان، قبل از انتقال به بیمارستان، جان داده است.
مدیرکل پزشکی قانونی استان اصفهان اما از مرگ ۷۷ کارگر بر اثز حوادث کار در این استان تا پایان آذر ماه امسال خبر داده و گفته است که از ابتدای سال جاری تا پایان آذرماه، جسد ۷۷ نفر که بر اثر حوادث ناشی از کار جان خود را از دست داده بودند، در مراکز پزشکی قانونی استان اصفهان معاینه شدهاند.
به گزارش خبرگزاری کار ایران (ایلنا)، علی سلیمانپور، گفته است: «تعداد متوفیان ناشی از حوادث کار در مدت مشابه سال قبل، ۱۱۲ نفر بوده که در سال جاری با کاهش سه و ۳۱ درصدی روبهرو هستیم.»
در طول همین مدت اما دو هزار و ۱۲۵ مصدوم حوادث کار به مراکز پزشکی قانونی استان اصفهان مراجعه کردهاند که از این تعداد، یک هزار و ۹۶۴ نفر مرد و ۱۶۱ نفر زن بودهاند.
در طول سالهای گذشته، با توجه به مسائل اقتصادی و شرایط دشوار کار در ایران، فراهم کردن شرایط ایمن برای کار کارگران کمتر مورد توجه قرار گرفته است. این در حالی است که در نظر گرفتن اصول ایمنی کار در فعالیتهای عمرانی و ساختمانی، صنعتی و …، میتواند مانع وقوع اتفاقهای ناگوار شود یا دستکم آسیب ناشی از حوادث غیر مترقبه را کاهش دهد. گوش شنوایی اما برای شنیدن این نکته وجود ندارد و حوادث شغلی، به دلیل جدی گرفته نشدن مسائل مربوط به ایمنی، سالانه جان شمار زیادی از ایرانیها را تهدید میکند و آنها را به کام مرگ میبرد.
بر اساس آمارهای سازمان پزشکی قانونی، در سه ماه اول امسال ۳۵۲ کارگر در حوادث مربوط به کار جان خود را از دست دادهاند. ۶۸ مورد از این موارد در تهران رخ داده است: حوادث شغلی جان ۶۸ تن را در تهران گرفته است.
این عدد تا پایان آذر ماه امسال، به ۲۴۳ رسیده است. موارد گزارش نشدهای از حوادث پیشآمده در هنگام کار هم وجود دارند که به دلیل غیرقانونی تلقی شدن کار کارگران یا بیمه نبودن آنها، در آمارها جایی نداشتهاند.بر اساس آمارهای موجود اما، حوادث کار در شش ماه اول سال ۹۰، ۱۸ درصد، در سال ۹۱ نسبت به سال ۹۰، ۱۹ درصد و در سال ۹۲ نسبت به سال ۹۱، ۱۱ درصد رشد داشته است. همچنین تنها ۱۰ درصد از کشتهشدگان حوادث کار در سال ۹۲، بیمه بودهاند.
بیمهای که نیست یا به کار نمیآید
نکته قابل تامل درباره بیمههای کارگری این است که اغلب کارگران بیمه تامین اجتماعی دارند، اما این بیمه تعهدی در قبال دیه نقص عضو یا از کار افتادگی یا فوت کارگران ندارد و این موارد را در حیطه مسئولیت کارفرما میداند. این سازمان از فراهم کردن بیمه بیکاری و از کار افتادگی برای کارگران ساختمانی هم سر باز میزند.
محمد باقری، عضو هیات مدیره کانون انجمنهای صنفی کارگران ساختمانی کشور، با اشاره به این موضوع به خبرگزاری ایلنا گفته است که کارگران ساختمانی سالهاست به این قضیه معترضند.
او گفته است: «کارگری داریم که بیش از یک سال است روی تخت دراز کشیده و هیچ منبع درآمدی ندارد. در شرایط اینچنینی چه کسانی یا چه نهادهایی هزینههای خانواده این کارگر حادثهدیده را تقبل میکنند؟»
شمار زیادی از کارگرانی که بیمه نمیشوند، کارگرهای مشغول کار در کارگاهها و پروژههای کوچک و خصوصی هستند. کارگرهای ساده و حتی گاه متخصص پروژههای ساختمانی شخصی و کارگرهایی که در کارگاههای کوچک (نجاری، آهنگری، تعمیرگاههای خودرو و …) هم مشغول به کار هستند، اغلب ممکن است بیمه نشوند.
از آنجا که امکان نظارت نهادهای مشخص شده در قانون بر این کارگاهها و پروژهها کمتر است، علاوه بر تخلف در مورد بیمه، ضوابط ایمنی هم اغلب در آنها رعایت نمیشود. به این ترتیب، کارگران ساختمانی، قربانیان اصلی فقدان بیمه هستند.
پیچیدگیهای رعایت ایمنی در کارگاههای فنی، صنعتی، ساختمانی و … در ایران در کنار مسائل و مشکلات مربوط به بیمه، احتمالا همچنان باعث مرگ کارگران یا زمینگیر شدن آنها بدون امکان استفاده از هیچگونه خدماتی خواهد شد و تنها اعداد و آمارهای مربوط به این موضوع، روی کاغذ بالا و پایین خواهد رفت: افزایش ۳۸ درصدی مصدومین حوادث کار در کهگیلویه و بویراحمد، افزایش ۱۸درصدی مرگومیر ناشی از حوادثکار در مازندران، بیشترین حوادث کار کشور در کارگاههای ساختمانی قم و …