سازمان دیده‌بان حقوق بشر با انتشار گزارشی سیستم انتخاباتی ایران را دارای مشکلاتی دانست که امکان برگزاری یک انتخابات آزاد و عادلانه را تضعیف می‌کند.
به گزارش تارنگار حقوق بشر در ایران به نقل از سازمان دیده‌بان حقوق بشر، در این گزارش به موضوع تایید صلاحیت نامزد‌ها از سوی شورای نگهبان اشاره شده و از این رو، روند انتخابات را دارای نواقصی دانسته که حقوق ایرانیان برای نامزد شدن را محدود کرده و برگزاری یک انتخابات آزاد و عادلانه برای دوره بعد مجلس شورای اسلامی را در هفتم اسفند، دشوار می‌سازد.
سارا لی ویتسون، مدیر امور خاورمیانه در سازمان دیده‌بان حقوق بشر در این باره گفته است: «سیستم انتخابات ایران دچار مشکلات جدی ساختاری است که برگزاری انتخاباتی آزاد و عادلانه را تضعیف مینماید. نامزدهای انتخاباتی نه تنها بر اساس قوانینی که از پایه پرازنقص است رد صلاحیت میشوند بلکه برخی از مقامات کشور در ورای اختیارات قانونی خود به طور خودسرانه عمل میکنند تا آنجا که حقیقتاً هیچ نامزد متفاوتی باقی نمی‌ماند که مردم بتوانند به آن‌ها رأی دهند.»
این گزارش به رد صلاحیت گسترده اصلاح طلبان و برخی نامزدهای مستقل اشاره کرده و این جمله سخنگوی شورای نگهبان را نقل کرده که صلاحیت حدود ۴۰ درصد از نامزدهای انتخابات مجلس تایید شده است.
خانم ویتسون در این باره گفته است: «سیستم انتخابات ایران که فاقد یک نظارت مستقل است، دسترسی به روند سیاسی و آزادی انتخاب شهروندان را تضعیف و مختل می‌سازد. هنگامی که سیستم به ندرت در برابر اظهار مخالفتهای مسالمت آمیز حتی در جریان روند انتخابات از خود رواداری نشان میدهد، حکومت ایران در واقع حق شهروندان خود را از مشارکت در ادارۀ امور خودشان، از آن‌ها می‌رباید.»
در بخش دیگری از گزارش دیده‌بان حقوق بشر آمده است: شورای نگهبان از اختیارات خودسرانه‌ای برخوردار است که به آن اجازه میدهد نامزدهای انتخاباتی را حتی اگر بر اساس همان معیارهای تبعیض آمیزِ تدوین شده در قانون انتخابات، واجد شرایط شمرده شوند، رد صلاحیت نماید. در سالهای اخیر، شورای نگهبان گسترۀ «نظارت استصوابی» خود را با استفاده از اقدامات خودسرانه، افزایش داده است که از جملۀ آن‌ها، استفاده ازاطلاعاتِ به دست آمده از منابعِ افشا نشده برای رد صلاحیت نامزد‌ها است.
گزارش سازمان دیده‌بان حقوق بشر در حالی منتشر شده است که رد صلاحیت گسترده نامزدهای انتخابات مجلس از سوی شورای نگهبان، با انتقاد شدید حسن روحانی، برخی مقامات دولتی و چهره‌های سیاسی مواجه شده است.
