یکی از اقلیت قومی که در ایران رسمیت ندارند خاوری‌ها هستند و حقوقشان همچنان در حال پایمال شدن است. این اقلیت در ایران به خاوری مشهورند. برآورد می‌شود که خاوری‌ها در ایران بیش از دو ونیم میلیون نفر باشند
خاوری‌ها همه ایرانی ودارای شناسنامه می‌باشندوعموماً در خراسان رضوی سکونت دارند؛ تنها وجه تمایز خاوری‌ها با دیگر اقشارجامعه چشمهای بادامی ولهجه قومیتشان است
به گزارش تارنگار حقوق بشر در ایران، شخصیتهای بسیاری از خاوری‌ها در حکومت ایران نقش‌های کلیدی دارند؛ از جمله چهره‌های خاوری مطرح ونام آشنا در ایران دکتر غلام رضا انصاری درمسئولیتهای دو دوره نماینده مردم مشهد در مجلس شورای اسلامی، رئیس سازمان بهزیستی، یکی از مشاورین رئیس جمهور خاتمی، استاندار مازندران وسفیر جمهوری اسلامی در ترکمنستان بوده است. ایرانیان خاوری رانده شده از کشور عراق نیز از همین قومیت خراسانی هستند؛ پدران آن‌ها در پی ماجرای کشف حجاب رضا شاه و پس از سال ۱۳۱۴بدون دریافت شناسنامه همچون بسیاری ازهموطنان (در دهه۲۰که از تصویب قانون صدور شناسنامه دیری نمی‌گذشت بسیاری از عشایر وروستائیان وبرخی در شهر‌ها نیز تا آن زمان شناسنامه دریافت نکرده بودند) به عراق مهاجرت کردند، وبعد از سال ۱۳۴۸توسط رژیم بعث عراق به جرم ایرانی بودن به ایران عودت داده شدند، بسیاری از رانده شده گان اعم از خاوری وغیره در سالهای پیش از انقلاب شناسنامه دریافت کردند گروهی از همین خاوری‌های رانده شده که به معاودین عراقی در منطقه طلاب مشهد معروف وساکنند نیز از همان دسته‌اند. لذا گروه ایرانیان خاوری رانده شده از کشور عراق به دلائل مختلف از جمله ارتباط غیر سیاسی با حوزه‌های علمیه ومدرسه آیة ا.. خمینی در مسائل دینی و شرعیه وبرخی نیز صرفاٌ به دلیل شرکت در مناسبتهای دینی ومذهبی در این اماکن از ترس جاسوسان وستون پنجم ساواک که ممکن است با ارسال تصاویر واسامی آن‌ها موجب خشم رژیم وعقوبت سختی برای آنان شود تا پس از انقلاب حتی برای دریافت شناسنامه نیز اقدام نکرده‌اند. پس از پیروزی انقلاب در خواست‌ها ومراجعات مکرر آن‌ها به ثبت احوال با توجه به معرفی نام؟ استاندار وقت در سال۵۸به ثبت احوال مبنی برمعرفی ۱۳خانواراز ایرانیان باز گشته از عراق جهت صدور شناسنامه معرفی گردیده {مستند} واین وضعیت باعث شد تا وزارت کشور طی فراخانی در فرمانداری مشهد برای این گروه از خانواده‌ها تشکیل پرونده دهد؛ پس از دو سال تحقیق وبرسی گسترده دستگاه‌های مربوطه در پایان سه شاهد وگواهِ دارای شناسنامه برای تأیید ایرانی بودن هر فرد برای تکمیل پرونده خواستند، سپس کارت معاودین عراقی ورانده شده گان از کشور عراق صادر شد ومقرر گردید تا متعاقب آن شناسنامه صادر گردد وبه اعتبار همین مدارک خانواده‌ها در چند انتخابات کشور نیزشرکت نمودند سپس سپاه پاسداران برای این خانواده‌ها ۴پایگاه مقاومت بسیج تشکیل داد وحدود ۳۰۰نفر را به نام رزمنده به جبهه اعزام نمود ودر اواسط جنگ وزارت کشور در پاسخ به درخواست صدور شناسنام؟ خانواده‌ها اعلام داشت تا پایان جنگ شناسنام؟ جدیدی صادر نمی‌شود {مستند} این فعالیت‌ها از سال ۶۲تا پایان جنگ۱۲شهید وبیش از ۳۵ مجروح برای دفاع از میهن در پی داشت {مستند} اما متأسفانه پس از پایان جنگ مسیر رسیدگی به پرونده‌ها تغییر کرد!؟
پس از کارت معاودین عراقی ورانده شده گان از کشور عراق هم زمان با پایان جنگ کارت مهاجرین عراقی وسپس کارت اتباع خارجی برای آنان صادر کردند. در پی این گونه تصمیمات خانواده‌ها مراتب اعتراض خود را مبنی بر تحمیل تابعیت غیر وهمچنین در خواست سریع رسیدگی جهت اعطای حقوق شهروندی وصدور شناسنامه به مقامات ذیربط به صورت جدی اعلام داشتند وتصور می‌کردند مقامات عالی کشور حقوق از دست رفت؟شان را به آن‌ها برمیگردانند. اما بر خلاف انتظار این خانواده‌های مظلوم، اداره اتباع وزارت کشور در یک حرکت غافلگیرانه وضربتی نامه‌های خروجی به کشور عراق با مهلت ۶ماه تا تاریخ ۲۹/۱۲/۱۳۸۴ صادر کرد تا خانواده‌ها ظرف این مدت خاک ایران را از مرز مهران به مقصد عراق ترک کنند. خانواده‌ها که چند ماه پیش از این تصمیم وزارت کشورو وخامت اوضاع مطلع شده بودند، گروه ایرانیان خاوری رانده شده از کشور عراق را تشکیل دادند؛ خانواده‌ها آقای محمد علی غفوری را به عنوان نماینده تام الاختیارخود انتخاب نمودند وایشان۱۴نفر از نخبه گان گروه را به عنوان شورای مرکزی انتخاب کرد تا در مقابله با این سلسله تصمیمات غیر قانونی ونژاد پرستانه واکنش نشان دهند ودر پی گیری این موضوع تا صدور شناسنامه تلاش کنند.
اولین بخش از فعالیتهای این گروه اعتراضیه‌ای علیه سپاه پاسداران و انصراف افراد این گروه از عضویت در بسیج بود که به برچیده شدن ۴پایگاه بسیج متعلق به آن‌ها انجامید. ودر ادامه اعتراضات این گروه از خاوری‌ها نسبت به عملکرد نا‌عادلانه و تصمیمات غیر قانونی مسئولین در تضییع حقوقشان، چند مرحله تجمعات اعتراض آمیز در مقابل استانداری خراسان رضوی، فرمانداری مشهد، دفتر سازمان ملل ودفا‌تر نمایندگان مجلس انجام دادند و همچنین ارسال نامه‌ای به سفارت عراق با تصاویر نامه‌های خروجی ودیگر مستندات، مبنی بر دخالت وپیشگیری آنان از اجرای این تصمیم غیر قانونی دولت ایران در جهت اخراج این گروه به کشور عراق شدند که این مسئله منجر به اعزام هیئتی از سوی دولت عراق به تهران ومشهد شد.
هیئت مذکور به مقامات مربوط؟ ایران وسازمان ملل اعلام داشتند؛ سالیان پیش این خانواده‌ها به جرم ایرانی بودن از عراق اخراج شده‌اند در حالی که مدارکی جهت اثبات تابعیت عراقی بودن آن‌ها موجود نیست؛ نباید دیگر برای ایشان مدارک عراقی صادر ویا به کشور عراق اخراج شوند.
مقامات مربوطه در کشور که پس از سال ۱۳۸۴تمام راه‌های تحمیل تابعیت عراق بر این گروه از خاوری‌ها را مسدود دیدند با طرح دیگری روی هر حکومت جبار ونژادپرستی را سفید کردند.!
در این طرح مفتضح به جای حل واقع بینان؟ این مشکل ازسال ۱۳۸۴تا ۱۳۸۹هر نوع ابزار فشارغیر انسانی را علیه آن‌ها به کار بستند.
همزمان با مسئولین که بر روی طرح دوم برای تحمیل تابعیت جدید بر این گروه کار می‌کردند، گروه ایرانیان خاوری رانده شده از عراق نیز پی گیریهای قانونی خود را انجام می‌دادند ودر ادامه اقدامات فوق مکاتبات وجلساتی را با مقامات مربوطه وغیره در مشهد وتهران انجام دادند؛ از جمله
فرماندار مشهد ومعاونین، استاندار خراسان ومعاونین، هر پنج نماینده مجلس در مشهد، مدیران کل ادارات ثبت احوال خراسان، اتباع، آموزش وپرورش، اداره کار، رئیس دفتر سیاسی انتظامی مشهد ودفتر سازمان ملل در مشهد و همچنین مراجعاتی در تهران، دفتر بیت رهبری، دفتر ریاست جمهوری، مجلس شورای اسلامی در ۳مرحله، وزارت کشور، اداره اتباع، مجمع تشخیص مصلحت وهمچنین جلساتی با کمیسیونهای اصل نود، قضایی، امنیت ملی و دکتر آیة ا.. رئیس سازمان ثبت احوال ومعاونین حقوقی وسجلی وی، معاونین اداره اتباع کشور. دیدار‌ها وگفتگودر همین موضوع با دکتر محسن رضایی دبیر تشخیص مصلحت نظام، سردار نجاروزیرکشور، ثمره هاشمی دستیار ارشد رئیس جمهورو برخی از نشریاتی چون روز نامه خراسان، روزنامه قدس، ماهنامه شهر آرا، مجله پادنگ وخبر گزاری ایسنا که از سوی آنان خبرهایی در این موضوع منتشر شده است.
پس از این سلسله پی گیری‌ها وتحرکاتِ گروه ایرانیان خاوری، برخی از مقامات مربوطه که تلاش غیر قانونی وزارت کشورمبنی بر تحمیل تابعیت عراق بر این گروه خاوری را نا‌کام می‌دیدند و چون راهی برای حذف آنان از تابعیت ایران نیافتند وهمچنین تحت تأثیر مطالبات قانونی وپی گیریهای وسیع نمایندگان این گروه به ویژه در مجلس شورای اسلامی ودرحضور رؤسا واعضای مربوط؟ کمیسیونهای اصل نود، قضایی، امنیت ملی و معاونین حقوقی وسجلی سازمان ثبت احوال کشوربرگزار شد {مستند} شرکت کننده گان در جلسات این سه کمیسیون به تشکیل پروند؟ این خانواده‌ها در سال۱۳۶۰ وتحقیقات مثبت وزارت کشور اذعان داشتند اما از دلیل عدم صدور شناسنامه آنان اعلام بی‌اطلاعی کردند وعلی الظاهر با پیشنهاد معاونین سازمان ثبت احوال موافقت نمودند تا مجدداً برای رسیدگی به درخواست این گروه از خانواده‌ها ضمن تشکیل پرونده، برسی و تحقیقات لازم در صورت اثبات شناسنامه آنان صادر شود
پس از چندی سازمان ثبت احوال طی مکاتبه‌ای با آقای غفوری نماینده این گروه، از ایشان خواست تا مدارک خانواده‌هایی که نمایندگی آنان را به عهده دارد جهت برسی به این اداره ارائه دهد {مستند} این اقدام موجب امیدواری خانواده‌ها شد که شاید این مرتبه با رسیدگی درست وقانونی صرف نظراز وابستگی آنان به اقلیت‌نژاد خاوری نسل سوم یا چهارمشان از حق مسلم تابعیت وشهروندی برخوردار شوند چرا که آنان مطمئنند با داشتن شرایط اثبات کننده، وبه اعتبار تحقیقات مثبت وزارت کشور در ۳۰سال پیش شناسنامه‌هایشان صادر خواهد شد واین حقیقت اظهرمن الشمس بر هر صاحب نظری مبرهن است که داشتن شناسنامه وتابعییت ایرانی حق مسلم این گروه می‌باشد
آقای غفوری با جمع آوری مدارک ومستندات اعضای این مجموعه که چند ماه به طول انجامید جهت ارائه آن‌ها به ثبت احوال مراجعه نمود که مورد پذیرش آن‌ها واقع نشد.
رئیس ثبت احوال دلیل عدم پذیرش وتشکیل پرونده برای این گروه را بخشنامه‌ای از سوی شورای امنیت ملی مبنی بر ممنوعیت تشکیل پرونده برای خاوری‌ها ی منظور نظر ذکر کرد که از این قرار است
تشکیل پرونده برای کسانیکه دارای کارت سبز عراقی واز گروه خاوری‌ها هستند ممنوع است {مستند}
ایشان در پاسخ به اعتراض نمایند؟ این خانواده‌ها به دلیل عدم پذیرش مدارک وتشکیل پرونده برای آنان اعلام نمود:
تشکیل پرونده وبررسی در ثبت احوال وشورای تأمین برای افراد شما قانونی است اما ایشان از دلیل ممانعت شورای امنیت ملی در این خصوص اظهار بی‌اطلاعی کرد
از آنرو که می‌دانیم سیاست حاکمیت مبتنی بر سرکوب اقلییت‌های نژادی و مذهبی استوار است، لهذا تنها راه ممانعت از رسیدن این افراد به حقوق شهروندی یشان رادر صدوربخشنامه نژادپرستان؟ شورای امنیت ملی دیدند. واز طرفی با این تصور که خاوری‌ها عموماً، واین گروه خصوصاً در سدد تشدید قومیت وایستادگی درمقابل نظام هستند می‌تواند صدور شناسنامه برای این گروه جبه؟ مخالفین نظام را تقویت کند و با صدوراین بخشنامه مسیرقانونی خانواده‌ها جهت رسیدن به حقوقشان را مسدود کردند.
از این زمان به بعد روی کرد جدید حکومت دربرخورد با این معضل اجتماعی وحقوقی شکل امنیتی واطلاعاتی به خود گرفت وگروه مذکور را در صف معاندین و مخالفین نظام قرار دادند. همزمان با تشکیل پرونده در داد ستانی وداد‌گاه انقلاب ونیزبازداشت آقای غفوری در چند مرحله به جرم تشکیل گروه غیر قانونی، فعالیتهای سیاسی غیر مجاز، ایجاد تجمعات به منظور اخلال در نظم عمومی، ایستادگی در مقابل قوانین ونظام و اتهام‌های دیگر، ایشان را به عنوان مجرم به القوه تحت تعقیب قرار دادند.
در رویکرد جدید بار‌ها خانواده‌ها مورد آزار واذیت مسئولین ادارات تابعه قرار داشتند ودر یک حرکت فراگیر وکشوری، با استفاده ازهر اهرم فشار غیر قانونی وغیر انسانی در سدد شدند تا اراده وسیاست نژادپرستانه خود را برای این تصوی؟ نژادی و تغییر تابعیت بر این قشر مظلوم تحمیل کنند، این بار در نقض آشکار حقوق این انسان‌ها ی ستمدیده به گوشه‌ای از ستم‌گری جمهوری اسلامی اشاره می‌کنیم
۱_اخراج همزمان ۱۳۰۰دانش آموز از آموزشگاه‌ها
۲_ممنوعیت اشتغال واخراج از مشاغل، خرید وفروش وفعالیت‌های اقتصادی
۳_عدم صدور هر گونه مدرک شناسایی برای تردد ونیازهای روزمره زندگی به مدت۵سال
۴_به دلیل فقدان مدارک بیماران بستری نمی‌شودند
۵_از دفن اموات در قبرستان‌های رسمی جلوگیری می‌شد
۶_ایجاد مشکل در دعاوی ومحاکم و دریافت دیه
۷_ممانعت در ازدواج وطلاق
۸_بازداشت مکررافراد در طول ۵سال به دلیل فقدان مدارک معتبرتوسط نیروهای انتظامی وقضایی
ازسوی دیگر نماینده این گروه را به دلیل پی گیری مطالبات بر حقشان و ایستادگی در مقابل بی‌عدالتی‌ها، عامل بیگانگان دانستند که در سدد است عدالت واقتدار نظام را به چالش کشاند وامنیت جامعه را با تشدید قومیت خاوری و فعالیتهای مجرمانه بر هم زند، توانستند با طرح این چنین اتهامات پوچ وبی اساس وی را با شگرد خاص اداره اطلاعات بازداشت کنندو پس از ۲ماه با جعل سند به افغانستان آنهم بدون همراه داشتن ۳فرزند بی‌سرپرستش اخراج کنند.
ودر ادام؟ سیاست تحمیل پس از اخراج وی و بازداشت بیش از ۵۰ نفر، افراد فعال این گروه خصوصاً خانواده‌هایی که پس از بازداشت و اخراج نماینده‌شان دست به تجمع در مقابل استانداری واعتراضات گسترده زده بودند، انجامید {مستند}
مقامات مسئول این طرح، افراد بازداشتی را بیش از یک ماه به طور نا‌معلوم زیر شکنجه واتهامات گوناگون قرار دادند تا خود وخانواده‌ها یشان ودیگر اعضای گروه را مجبور به دریافت مدارک با تابعیت افغانستان کنند تهدید کرده بودند که در صورت مخالفت محکومیتهایی تا حبس ابد و حتی اعدام برخی افراد از این گروه نیز وجود دارد به بازداشتی‌ها اعلام شده بود که نماینده‌تان با مدارک مستند ومورد تأیید دولت افغانستان به آن کشور اخراج شده است. واینک با عوامل خارجی علیه نظام روابط تنگاتنگ دارد لذا ضمن قطع هر گونه ارتباط با او تنها شرط آزادی موقت ورفع بعضی از اتهامات سنگین شما در گروی دریافت کارت‌های تابعییت افغانستان می‌باشد که در همان بازداشتگاه برای آن‌ها صادر شده بود،. بعضی از افراد به دلیل شدت عمل آن‌ها با توجه به مجازات‌های سنگین اتهامات مطروحه راه وچاره‌ای به غیراز پذیرفتن آن برای آزادی نمی‌دیدند وگروهی که مقاومت کردند نیز به زندان منتقل شدند واین روش تحمیل تابعیت وسرکوب تاکنون، ادامه دارد. بسیاری نیز که در مَظانِ اتهام بودند؛ به ناچاربه دیگر نقاط کشور وحتی خارج از کشورمتواری شده و به هر کشوری که رسیدند تقاضا ی استمداد وپناهندگی کردند.
آقای غفوری پس از اخراج به افغانستان ومراجعات به کنسولی و سفارت ایران که نتیجه‌ای در بر نداشت، به وزارت خارجه و مقامات مربوطه افغانستان مراجعه نمود. ودر پی گیریهای ۵ماه؟ وی وهمچینن مکاتبات گسترد؟ خانواده‌ها با دولت وکنسولی افغانستان مبنی برتحمیل تابعیت افغانستان وصدور مدارک آن توسط دولت، تحت فشار وسرکوبی‌های شدید وزارت اطلاعات ونیروی انتظامی خواستاردخالت باز دارنده آن کشور شدند وبه واسط؟ این پی گیری‌ها، ارسال گزارش وتحقیقات کنسولی به وزارت خارجه ودیگر دستگاه‌های مربوطه در آن کشورخواستار اظهار نظر وابلاغ تصمیم شدند. با نظر به مدارک ومستندات این افراد ونیزعراقی شناختن آن‌ها با صدور مدارک متفاوت وتصمیم به اخراجشان از ایران به عراق که در آن زمان دخالت وممانعت دولت عراق طرح مذکور راناکام گذاشت وبا ملاحظات مدارک متفاوت که تاکنون صادر شده ۱_معاودین عراقی۲_رانده شدگان از کشور عراق۳_مهاجرین عراقی ۴_اتباع خارجی۵_مشکوک التابعه۶_خاوری‌های کد شش۷_اتباع افغانی
مقامات افغانستان پی بردند که ایران تصمیم دارد به همان منوال با صدور مدارک و افغانی جلوه دادن آن‌ها بدون ارائ؟ هیچ سند ومدرکی آنان را به آن کشور اخراج نمایند با توجه به موارد فوق وبرسی‌های کامل، آن دولت موضع رسمی خود را چنین اعلام کرد
ایرانیان خاوری رانده شده از کشور عراق افغانی نمی‌باشند ودولت افغانستان آنان را نمی‌پذیرد لذا از ورود ایرانیان خاوری رانده شده از کشور عراق به افغانستان جلو گیری خواهد شد {مستند}
متأسفانه این تصمیم دولت افغانستان هیچ تأثیری در پیشگیری از سرکوبی این گروه در ایران به منظور تحمیل تابعیت آن کشور نداشت و، تنها مانع از اخراج رسمی آنان به افغانستان گردید
با توجه به سیاست ایران بر دخالت در امور داخلی کشورهای منطقه جای تعجب نیست که بی‌اعتنا به حق حاکمیت دولت‌های عراق وافغانستان در این موضوع نیز به نفع خود مداخله کند
هر چند دولت ایران برای سر پوش گذاشتن بر سیاست‌نژاد پرستان؟ خود در نقض آشکارحقوق بشر در خصوص خاوری‌ها واین گروه نیز با گزارشات واهی وغیر مستند در سدد قانونی جلوه دادن آن بر آمده است که، کذب محض است. {مستند}
شاید از دیدگاه حکومت ظالم ایران، این گونه افراد محکوم به فنا ومستحق مرگ‌اند. از آنرو، تمام حقوق یک انسان را حتی برای زنده ماندن وزندگی کردن نیز صلب کرده‌اند
حال هر انسان آگاه ومتعهد به حقوق وکرامت انسانی خود قضاوت کند؛ آیا این موارد ونژادپرستی علیه خاوری‌ها نمون؟ بارزوآشکارنقض حقوق بشراز سوی حکومت جنگ طلب جمهوری اسلامی، به شمار نمی‌رود؟
لذا این گروه ازسازمان ملل وکشور‌های مدافع حقوق بشر، خصوصاً ایالات متحده آمریکا استمداد می‌طلبد وتقاضا دارد تا درمورد نقض آشکار حقوق بشردر خصوص خاوری‌ها توسط حکومت سرکوبگروجبار جمهوری اسلامی، ضمن محکوم کردن آن، ما را یاری نماید
در انعکاس این موضوع از رسانه‌ها نیزمساعدت می‌طلببم
بنی آدم اعضای یکدیگرند که درآفرینش ز یک گوهرند
چوعضوی بدردآورد روزگار دگر عضو‌ها را نماند قرار
