خبر کمیعجیب بود و غیرمنتظره؛ یک دختر جوان در میان صدهزار مرد، دیدار پرسپولیس و راهآهن را از نزدیک تماشا کرده است. او لحظاتی بعد از شروع بازی عکسی از خودش در فضای مجازی منتشرکرد و نوشت: «گفته بودم به ورزشگاه آزادی میروم و بالاخره آمدم»؛ دخترک ۲۱ سالهای که ۵ پیراهن و ۵ شلوار را روی هم پوشیده بود تا لو نرود، حالا با مشکل بزرگی مواجه شده است؛ تهدید به بازداشت و حتی مرگ!
به گزارش تارنگار حقوق بشر در ایران به نقل از انتخاب، روزنامه قانون در ادامه نوشت: «باید این دختر هنجارشکن بازداشت شده و در مقابل ورزشگاه آزادی در قفس آهنی سوزانده شود تا درس عبرتی برای تمامی بانوان فوتبالدوست نه تنها در ایران بلکه در کل جهان شود». این کامنت یک کاربر به نام «زینال بندری» است که در یکی از سایتهای خبری برای او گذاشتهاند. دختر از کامنت عکس گرفته و در اینستاگرامش منتشر کرده، کنار آن هم نوشته: «به کدامین جرم مرا میخواهند بسوزانند؟ به کدامین جرم میخواهند آتشم بزنند؟ شاید به جرم لذت تماشا و تشویق زنده تیمم! یا شاید بودن در میان مردانی که مرا ناموس میخوانند. همان مردانی که پایش برسد برای غیرتشان، به خاطر محافظت از جنس من خون میریزند و جان میدهند».
کمی ترسیده است، شاید هم حق دارد. برخی نوشتهاند احتمال بازداشتش منتفی نیست. دختری که در روز اول فالوئرهای اینستاگرامش ۳ هزارتایی بود حالا به ۲۰ هزار فالوئر رسیده و هر لحظه تعداد دنبالکنندگانش بیشتر میشود. حالا نگران است که نکند این موضوع برای او گران تمام شود. در اینستاگرامش نوشته نه عضو حزب و گروه خاصی است نه هدفی را دنبال میکرده، فقط یک عاشق فوتبال است. در اینستاگرام خودش را «حانیه» معرفی کرده، نمیدانیم شاید هم نام دیگری دارد، به هر حال خودش را از هر گروه و دستهای مبرا میکند. میگوید: «من اصلا نمیدانم عکسهایم چطور پخش شد. خواهش میکنم برای من حاشیه درست نکنید. من یک دختر معمولی از یک خانواده معمولی هستم». روزهای اول با حوصله به تمام سوالها جواب میداد، اینکه گریمش سنگین بوده و تا ۴ ساعت بعد از بازی صورتش میسوخته، میگوید برخی متوجه شدند که او دختر است ولی مثل خانواده خودشان از او مراقبت کردند.
چرا در دربی شناسایی نشدم؟
این نخستین بار نیست که بانوان با پوشش مردانه به ورزشگاه آزادی میروند، برخی از آنها شناسایی میشوند و برخی دیگر هم موفق میشوند از گیتها رد شوند. در همین بازی آخر پرسپولیس مقابل راهآهن دختری که قصد ورود به ورزشگاه را داشت، شناسایی شد و در اعتراض گفت که چرا وقتی در بازی دربی به ورزشگاه آمده، او را نگرفتهاند؟ این یعنی در بازی دربی به ورزشگاه آمده بود. موضوع اما هیچ وقت تا این حد بزرگ نشده بود، کسی تهدید نمیشد و در نهایت با چند کامنت «آفرین، دمت گرم» یا «شیرزن» ماجرا تمام میشد، این بار اما ابعاد ماجرا کمیگستردهتر شده، «زینال بندری» میخواهد او را بسوزاند و مشکل از همین زینال بندریها شروع میشود.
آنهایی که شناسایی شدند
این ماجرا مربوط به حدود ۸ سال پیش است. نیمساعتی از آغاز دربی خوزستان گذشته بود که چند نفر از تماشاگران آبادانی مسابقه سراغ نیروی انتظامی ورزشگاه میروند تا تماشاگر مشکوکی را که روی سکوهای ورزشگاه تختی آبادان نشسته بود به نیروی انتظامی معرفی کنند. آن تماشاگر مشکوک تنها با پسری که همراهش بود حرف میزد و البته تن صدای ظریفش باعث شده بود تماشاگران به او شک کنند. آن تماشاگر اصلا هیبت پسرانهای نداشت و البته در اولین برخورد ماموران نیروی انتظامی، دیگر همه فهمیدند او دختر است. دخترک از سوی نیروی انتظامیدستگیر شد. گویا پس از دستگیری دختر، نیروی انتظامی سراغ پسری که همراه او بوده میرود و پسر را که از خویشاوندان دختر بود، مجبور میکند به والدین دختر خبر بدهد تا با حضور در یکی از کلانتریهای نیروی انتظامی دخترشان را از ماموران نیروی انتظامیتحویل بگیرند. ولی پس از اینکه ماموران نیروی انتظامی با فرمانده مستقر در ورزشگاه مشورت میکنند، متوجه میشوند که نمیتوانند دختر را بازداشت کنند چرا که از نظر قوانین موجود او اصلا هیچ جرمی مرتکب نشده. به عبارت دیگر حضور یک دختر با لباس پسرانه در استادیومهای فوتبال به شکلی رسمی، خلاف قانون نیست و برای همین بود که ماموران نیروی انتظامی دختر تماشاگر را در مقر خود در ورزشگاه نگه داشتند تا عموی دختر برخلاف تصور، با اطلاع قبلی از حرکت برادرزادهاش او را از ماموران نیروی انتظامی تحویل بگیرد.
این تنها موردی نبود که در مسابقات لیگ برتر دختری با لباسی پسرانه برای تماشای بازی فوتبال به استادیوم میرفت. پیش از این اتفاق، در انزلی هم دختری در بازی ملوان انزلی – پرسپولیس خودش را به جمع تماشاگران حاضر در ورزشگاه تختی بندر انزلی رسانده بود. البته او از سوی ماموران نیروی انتظامی حاضر در استادیوم شناسایی نشد و حتی با اینکه نیمکتنشینان پرسپولیس هنگام گرمکردن در پیست تارتان متوجه حضور او روی سکوهای پشت نیمکت تیمشان شدند، باز هم این موضوع را به ماموران اطلاع ندادند.
از سوی دیگر سال ۱۳۸۶ هم در استادیوم شریعتی کرج یک دختر در کنار پدر و برادرش شاهد یکی از دیدارهای خانگی سایپا بود. این حضور هم با برخورد روبهرو نشد. البته هنوز از عکسی که از حضور مخفیانه او در ورزشگاه شریعتی کرج ثبت شده در کانالهای تلگرامی «حامیحضور زنان در استادیوم» استفاده میشود ولی چون از پشت سر دختر گرفته شده، چهره او قابل شناسایی نیست. جالب اینکه او با پوشش متعارف دخترانه یعنی با مانتو و روسری به استادیوم شریعتی کرج رفته بود.
البته قطعا آمار دخترانی که مخفیانه برای تماشای مسابقات لیگ برتر به استادیومهای فوتبال میروند بالاتر از اینهاست ولی از آنجا که حضور آنها در ورزشگاه، هم از چشم خبرنگاران هم از دید ماموران نیروی انتظامی پنهان میماند، رسانهها خبر حضور آنها در استادیوم فوتبال را از دست میدهند. با وجود این کافی است پای حرف برخی از تماشاگران مرد بنشینید تا وقتی از خاطرات خود حرف میزنند با گوش خودتان بشنوید که چند مرتبه دختران را با لباسی پسرانه در صندلیهای کنار خود در ورزشگاه شناسایی کردهاند و البته مواظب بودهاند که دستگیر نشوند.
جرمی صورت نگرفته است
عبدالصمد خرمشاهی، کارشناس حقوقی در رابطه با این ماجرا میگوید: ما در قانون مجازات اسلامی چنین عنوان مجرمانهای نداریم که اگر زنی وارد ورزشگاه آزادی شد، مرتکب جرم شده است. این یک دستور است و یک بخشنامه داخلی نیروی انتظامی یا سایر نهادهاست که اجازه ورود بانوان را به ورزشگاه نمیدهد اما عمل او جرم تلقی نمیشود. مجازاتی هم برای او در نظر گرفته نمیشود در نتیجه صرف این عمل جرم نیست. اگرچه در همین بخشنامه هم تبعیض وجود دارد و میبینیم خانمهایی از کشورهای دیگر به ورزشگاه میآیند ولی مشکلی به وجود نمیآید.
او درباره تهدید صورتگرفته میگوید: اگر مشخص شود چه کسانی او را تهدید کردهاند و نوع تهدیدشان مشخص شود، عمل آنها مجرمانه است، اصلا هم مهم نیست چه نوع تهدیدی صورت گرفته باشد یعنی اگر تهدید جانی یا مالی، تلفنی یا در فضای مجازی، هر جایی این تهدید صورت بگیرد، جرم صورت گرفته و مجازات دارد.
خرمشاهی درباره اینکه تغییر پوشش یک زن به صورت یک مرد، جرم هست یا خیر، میگوید: این هم عنوان مجرمانهای ندارد. ماده ۶۳۷ قانون مجازات اسلامی میگوید اگر زنی حجابش را رعایت نکند، خلاف عفت عمومی است و مجرم است ولی اگر پوشش به نوعی عوض شود که عفت عمومی جریحهدار نشود، مشکلی به وجود نمیآید و جرمی صورت نگرفته است.
او در پایان گفت: این مشکل باید به صورت معقولانهای حل شود. منع حضور بانوان در ورزشگاه سبب مشکلاتی در جامعه شده و بارها با این موضوعات در جامعه روبهرو شدهایم. مسئولان باید چارهای بیندیشند و بدانند که بانوان حق دارند با حضور در ورزشگاه مسابقات را ببینند. این همه نیرو و هزینه نباید صرف این شود که از این اتفاق جلوگیری شود.
پایان
«حانیه» سوژه روز است. او چند روز دیگر شهرتش را بر باد میدهد و همه فراموشش میکنند اما دختران و زنان ایرانی مصرانه میخواهند در ورزشگاه حضور داشته باشند و تیمهای محبوبشان را تشویق کنند؛ اتفاقی که به این زودیها تحقق نمییابد. حانیه نه نخستین بانویی است که در ورزشگاه حضور پیدا میکند و نه آخرینشان، سالهاست این داستان ادامه دارد و ادامه خواهد داشت. این ماجرا یک پایان باز دارد؛ پایانی از جنس فیلمهای اصغر فرهادی.