خیلیها تصویرش را به یاد دارند، تصویر مردی شصت و چند ساله در لباسی آراسته که وسط شلوغی روز یازدهم اردیبهشت امسال خودش را از بالای پل حلقآویز کرده بود، پیکر او تا رسیدن ماشین آتش نشانی و اورژانس برای دقایقی جلوی چشم عابران قرار گرفت و با دوربینهای موبایل حاضران ثبت شد.
به گزارش تارنگار حقوق بشر در ایران، مردی که چشم در چشم مردم شهر بالای پلی پر رفت و آمد به زندگیاش پایان داد، تنها کسی نبود اردیبهشت ماه امسال پل را جای مناسب برای خودکشی دید. ششم اردیبهشت ماه باشگاه خبرنگاران جوان فیلمی از خودکشی یک دختر جوان از بالای پل هوایی در منطقه محمدیه اسلامشهر منتشر کرد. فیلمی که توسط عابران از لحظه سقوط دختر جوان گرفته شده، کسانی که ابتدا باورشان نمیشود، دختر خودش را به پایین بیاندازد اما وقتی دختر درست مقابل چشم شان به زمین میافتد، ناباورانه به طرف او میدوند.
سیزدهم اردیبهست یعنی درست دو روز بعد از خودکشی موفق مرد شصت و چند ساله یک دختر سیزده ساله پلههای پل نیایش را بالا رفت و خودش را به پائین پرتاب کرد. سایت تابناک خبر داد پریسای سیزده ساله بعد از مشاجره با مادرش از خانه خارج شده و تصمیم گرفته به زندگیاش پایان دهد.
ایران وایر در وب سایت خود گزارش داد، بیست و پنجم اردیبهشت هم پسری بیست و هشت ساله از پل رسالت بالا رفت و خودش را آویزان کرد اما امدادگران اورژانس تهران که از ماموریت برمیگشتند، با آگاه شدن از قصد پسر آمبولانس را درست زیر پل پارک کردند، پسر خودش را از روی پل پرتاب کرد اما روی سقف آمبولانس افتاد و جان سالم به در برد.
این طیف از خودکشیها بسیاری از فعالان اجتماعی، حوزه سلامت و بهداشت را نگران کرد. حسن هاشمی، وزیر بهداشت واکنش نشان داد و گفت: «مبادا خودکشی تبدیل به اپیدمی شود.»
در حال حاضر آمار دقیقی از خودکشی در دسترس نیست. به گزارش ایسکا نیوز پزشکی قانونی مرگ ۴۰۲۰ نفر را با عنوان خودکشی ثبت کرده، با این حال آماری از خودکشیهای ناموفق در ایران ارائه نمیشود.
در این میان، تصاویر و فیلمهای منتشر شده از آدمهایی کمه در یک لحظه دست از همه چیز میکشند و به زندگیشان پایان میدهند باعث شده گروهی از عکاسان اجتماعی دست به کار شوند و کمپین «#با_ امید_ به_ خدا_خودکشی_ممنوع» را راهاندازی کنند.
آنها قرار گذاشتهاند پلهای شهر را گلباران کنند وعکس بگیرند. عکسها با هشتگ با_ امید_ به_ خدا_خودکشی_ممنوع منتشر میشود. عکسهایی که قرار است خاطرات تلخ ناامیدی را از چهره شهر پاک کنند. ایده این کمپین از سوی مجتبی حیدری، عکاس مستند اجتماعی مطرح شده، درست روزی که داشته از دوست دامادش بالای یکی از پلهای شهر با شاخ گل عکس میگرفته، ایده این کمپین در ذهنش شکل گرفته و در اینستاگرامش از عکاسان و مردم دعوت کرده به این کمپین بپیوندند.
مجتبی حیدری به «ایران وایر» میگوید: «خودکشیهایی که در کشور ما اتفاق افتاده و چند وقت هم هست که رسانههای خارجی خوب به آن میپردازند، فرهنگ ما و فرهنگ مردم ایران نیست و این موضوع از غرب وارد کشور ما شده است. ما ضد این فرهنگ بلند شدهایم.»
او مشکلات اقتصادی را هم در شیوع این خودکشیها بی تاثیر نمیداند: «البته یک بخشی از آن به مسائل و مشکلات اقتصادی برمیگردد» ولی تمرکزشان بر سوریه های فرهنگی و جلب مشارکت مردم است.
حیدری که در حال حاضر سوژه عکسهایش جوانان کارافرین و کارآفرینی است، مبنای مشکلات اقتصادی مردم ایران را هم تحریمهای غرب میداند.
این عکاس با اشاره به این که او و همراهانش از بچههای انقلاب هستند و جان مردم برایشان مهم است، میگوید: «کمپینی که ما راه انداختیم با یک شعار شروع شده، با امید به خدا خودکشی ممنوع.»
به روال معمول آنها در کارشان روی رسانه ها سرمایه گذاری کرده اند ولی مجتبی حیدری دل پرگلایه ای در این زمینه دارد: «همکاران من در خارج از کشور، در رسانههای فارسی زبان شعار ما برایشان قابل هضم نبوده است و به ما توهین کردهاند.»
اشاره او به بعضی توئیتهایی است که توسط کاربران توئیتر درباره این کمپین نوشته شده است. او معتقد است نکته کلیدی این کمپین امید به خدا است: «ما میخواهیم نشان دهیم که با امید در دلهای جوانان ایرانی زنده است و با امید و توکل میتوانند بر مشکلات غلبه کنند.» آنها قرار گذاشتهاند با شاخههای گل روی پلهای شهر عکاسی کنند: «گل نماد امید و امید آفرینی است و ما قرار گذاشتهایم پلهای شهر را با امید به خدا گلباران کنیم.»
مجتبی حیدری در پاسخ به این سوال که این عکسها چقدر میتواند در مبارزه با خودکشی موثر باشد، میگوید: «این یک چالش اجتماعی است و ساده لوحانه است که گمان کنیم این عکسها به تنهایی میتوانند با این اتفاق مبارزه کنند.»
آنها قرار گذاشتهاند بعد از اینکه مجموعه عکسهایشان به حدی برسد که قابل انتشار باشد، نمایشگاهی برگزار کنند و از کارشناسان دعوت کنند تا در اینباره صحبت کنند. و علتهای خودکشی در انظار عمومی را مورد بررسی دقیق قرار دهند. صفحه اینستاگرام او پر از عکس روی پلها هوایی است، عکسهایی بی شباهت به آنچه در صفحات حوادث روزنامهها منتشر شده بود. آدمها لبخند زنان با شاخه گلی در دست روی پلها ایستادهاند، پلهایی که برای بعضی یادآور مرگ هستند و برای بعضی یادآور این کمپین.
گزارش از شیما شهرابی