از زندان اوین خبر می‌رسد که به دنبال قطع شدن سهمیه داروی بهداری زندان، زندانیان باید داروهای مورد نیازشان را با هزینه شخصی و از فروشگاه زندان تهیه کنند.
به این ترتیب و با توجه به بیماری‌های شایع در زندان، حتی تهیه داروهای سرماخوردگی هم خرج اضافه‌ای روی دست زندانیان می‌گذارد.
بر اساس همین گزارش، زندانیان بیماری که وضعیت وخیمی دارند از معاینات پزشکی محروم مانده‌اند و اگر زندانی‌ای مدت زمانی طولانی گرفتار درد باشد، به پزشک متخصص اعصاب و روان ارجاع داده می‌شود تا با استفاده از داروهای آرام‌بخش دردش برای مدتی آرام شود.
یکی از زندانیان زندان اوین درباره این وضعیت می‌گوید: «برای تسکین دادن درد و آرام کردن زندانیان امنیتی بیمار، در بهداری زندان داروهای مسکن مخدر‌دار قوی مثل متادون به وفور تجویز می‌شود که من شنیده‌ام عاقبت و اثرات اعتیادآور و خطرناکی هم دارند.»
کمبود پزشک متخصص گوارش، بیماری‌های کلیوی، عفونی و … و همچنین نبود خدمات و امکانات در زمینه چشم‌پزشکی، دهان و دندان و …، از اساسی‌ترین مشکلات در بهداری زندان اوین است و بی‌توجهی مسئولان زندان به شرایط بهداری باعث شده است که در عمل خدمات آن بسیار ناچیز باشد.
با وجود این شرایط اعزام زندانیان بیمار به بیمارستان هم با دشواری‌ها و کارشکنی‌های زیادی همراه است. به عنوان نمونه اعزام اورژانسی امید شاهمرادی، زندانی محکوم به جاسوسی به بیمارستان، حدود دو ماه است به انجام نمی‌رسد.
یکی از دلایل منتقل نشدن زندانی‌ها به بیمارستانی خارج از زندان این است که سازمان زندان‌ها بدهی‌های سنگینی به بیمارستان‌ها دارد و به همین دلیل اگر زندانی‌ای هم به بیمارستان منتقل شود، هزینه‌های درمان او به عهده خودش و خانواده‌اش خواهد بود. در صورتی که خانواده زندانی در دسترس نباشد یا زندانی و خانواده‌اش از پس تامین هزینه‌های بیمارستان برنیایند، زندانی بدون گرفتن خدمات و امکانات درمانی به زندان بازگردانده می‌شود.
البته این‌ها همه به شرطی‌ست که هنگام انتقال زندانی به بیمارستان، آمبولانس در بهداری باشد، بنزین هم داشته باشد و راننده آمبولانس هم به مرخصی نرفته باشد و در دسترس باشد.
ماهرخ غلامحسین‌پور، روزنامه‌نگار آزاد که اخبار زندانیان و زندان‌های ایران را تعقیب می‌کند، درباره مشکلات درمانی زندانیان بیمار گفته است: «نبود امکانات حتی در سطح محدود و اندک و بی‌توجهی به اعزام زندانی‌ها به بیمارستان‌های تخصصی، علت اصلی ابتلا به بیماری‌های صعب‌العلاج و پیچیده در کلیه زندان‌های کشور است. سازمان زندان‌ها قادر به تامین مخارج درمانی زندانی‌ها نیست و حتی هزینه وسیله ایاب و ذهاب زندانی‌ها به بیمارستان را هم از زندانی یا خانواده‌اش دریافت می‌کند.»
این شرایط در حالی بر زندان اوین و البته زندان‌های دیگر در ایران حاکم است که بر اساس آیین‌نامه اجرایی سازمان زندان‌ها، هزینه نگهداری، درمان و تامین داروی زندانی بر عهده زندان است:
محمد اولیایی فرد، حقوق‌دان: آیین دادرسی کیفری و آیین‌نامه سازمان زندان‌ها می‌گوید که معاینه و (در صورت نیاز) معالجه محکومان بیمار بر عهده اداره زندان‌هاست و بهداری زندان مکلف است که دست‌کم ماهی یک بار نسبت به تست پزشکی زندانیان اقدام کند.
اولیایی فرد که خود سابقه زندان هم دارد، تخلفات آشکار در این زمینه را قابل پیگرد قضایی می‌داند. او پیشتر گفته است: «بهداری زندان موظف است از زندانی تازه‌وارد معاینات کامل پزشکی انجام دهد و در صورت لزوم با آزمایش‌های تشخیص طبی، برنامه‌ریزی و حسب مورد نسبت به درمان یا معرفی او به مراکز مربوط اقدام و کلیه اقدامات پزشکی در پرونده زندانی درج شود. بنابراین سه موضوع وجود دارد: معالجه و درمان زندانی بر عهده زندان است. ماهی یک‌بار باید تست پزشکی بگیرند و سوم این‌که وقتی زندانی وارد می‌شود معاینه‌اش بکنند و اگر دیدند بیمار است، در پرونده‌اش ثبت و شروع به معالجه او بکنند. از سوی دیگر آیین‌نامه سازمان زندان‌ها می‌گوید که هر محکوم تازه‌وارد اگر نسخه یا دارویی همراه داشته باشد، این نسخه و دارو را از او می‌گیرند و در اختیار بهداری زندان قرار می‌دهند تا با تجویز پزشک به او داده شود و هرگاه دارو جنبه حیاتی دارد بایستی فورا پس از معاینه و تجویز پزشک در اختیار او قرار گیرد. ما متأسفانه این را نمی‌بینیم و مثلا وقتی خانم نرگس محمدی با داروهای خودش به زندان رفت و این داروها را داد و گفت که باید به سرعت به او برسد، دیدیم مدت زمان طولانی برد تا بخواهند این داروها را به او برسانند. تازه بعضی‌ها داروها را هم ندادند و بعضی‌ها را مشابه دادند.»
بر اساس اسناد بین‌المللی، برای حفظ سلامت زندانیان و رسیدگی به وضعیت زندانیان بیمار باید رسیدگی‌های فوری انجام شود و اگر این اتفاق نیفتد، تخلف آشکار از قوانین بین‌المللی صورت گرفته است. جمهوری اسلامی امضا کننده و متعهد به اجرای این معاهدات بین‌المللی‌ست اما در عمل به آن‌ها بی‌اعتناست و حتی قوانین داخلی را نیز در این زمینه نقض می‌کند.
