افزایش فشارها بر نیروی انتظامی شهر شیراز و استان فارس به دلیل به نمایش گذاشتن جمعی از افراد بازداشتشده در فضایی محصور با نردههای آهنی و برچسب «اتباع بیگانه»، باعث ارائه توضیحات مختلفی از سوی مقامهای انتظامی و حکومتی استان شده است.
به گزارش تارنگار حقوق بشر در ایران به نقل از رادیو فردا، توضیحات مسئولان به دستوپازدنهایی برای فرار از زیر بار پذیرش مسئولیت این اقدام است .فریبا استواری، معاون اجتماعی نیروی انتظامی استان فارس، گفته است مجرمین را داخل قفس نینداختیم؛ دورشان نرده کشیدیم. او خبر پخششده در فضای مجازی مبنی بر به نمایش گذاشتن اتباع خارجی در این استان را دروغ خوانده است.
بهرام پارسایی، نماینده شیراز در مجلس هم با ارائه نتیجه پیگیریهایش درباره این موضوع به ایسنا گفته است که طبق توضیح پلیس انتظامی استان، این افراد از اشرار و سارقین مسلح و قاچاقچیان بودهاند.
در تصاویر منتشرشده اما افرادی با ساک و چمدانهای مسافرتی به چشم میخورند و صورت و چهره برخی افراد نیز به شهروندان افغانستان شبیه است.
نیروی انتظامی شیراز در روزهای گذشته مجموعهای از مواد قاچاق، مواد مخدر، خودروهای سرقتی، فیلمهای غیرمجاز، مشروبات الکلی و موارد دیگری را که در دو روز کشف و ضبط کرده بود به نمایش گذاشت و در فضایی محدودشده با نردهها هم «اتباع بیگانه» بازداشت شده را در معرض دید عموم قرار داد.
با انتشار تصاویر و خبر این نمایشگاه دستاوردها، کاربران شبکههای اجتماعی که چهرههای نامدار سیاسی و فرهنگی از هر دو کشور ایران و افغانستان هم در میان آنها بودند، به مذمت این رفتار پرداختند و آن را نژادپرستانه و به دور از شان انسان خواندند که باعث پایمال شدن کرامت انسانی میشود.
این واکنشها باعث شد تا نیروی انتظامی عکسهای رسمی منتشر شده در رسانههای داخلی را که معمولا با دعوت نیروی انتظامی از رسانهها برای حضور در محل تهیه میشوند، تکذیب کند، عکاسها را برای ارائه توضیح فرابخواند و در نهایت بازداشتشدگان را افراد شرور و قاچاقچی و … بخواند تا از این طریق افکار عمومی را با خود همراه کند.
این در حالی است که پرسش بنیادین در این مورد همچنان بر سر جای خود باقی است و آن اینکه حتی اگر بپذیریم این افراد آدمهایی شرور و خلافکار هستند، آیا قانون این اجازه را به نیروی انتظامی میدهد که آنها را به عنوان دستاوردهایش در معرض تماشای عموم بگذارد؟
از سوی دیگر عکاس این تصاویر به روزنامه اعتماد گفته است: «در کنار نشست خبری روز ١۶ شهریور، نمایشگاهی برگزار شده بود از دستاوردهای کلانتریهای شیراز و تصاویری که در گزارش منتشر شد مربوط به این نمایشگاه است. مسئولان برنامه چیزی در خصوص عدم انتشار برخی تصاویر به ما نگفتند، اما بعد از برنامه و با واکنشهایی که ایجاد شد با ما تماس گرفتند و گفتند ما اعلام کرده بودیم که این تصاویر را منتشر نکنید.»
متنی که ایسنا از قول نیروی انتظامی در توضیح ماجرای به نمایش گذاشتهشدن بازداشتشدگان منتشر کرده است:
چندی پیش در حاشیه اجرای یکی از طرح های امنیت محلهمحور در شهر شیراز تصاویری در فضای مجازی منتشر شد که واکنشهای زیادی را در پی داشت. در همین راستا نیروی انتظامی اعلام کرده که اجرای طرح های امنیت اجتماعی در شیراز با درخواست مردم و به منظور برخورد با خردهفروشان مواد مخدر، سارقان مسلح، عادی، تحت تعقیب، اراذل و اوباش و مجرمان فراری اجرا شده است. بر اساس اعلام مرکز اطلاعرسانی پلیس، این طرحها با هماهنگی دستگاه قضایی اجرا شده و ماموران در جریان آن اقدام به دستگیری تعدادی از مجرمین و متهمین تحت تعقیب کردند و در این راستا به منظور اقدامات پلیسی و تحقیقات مرتبط با جرائم مربوط، دستگیرشدگان در زمین چمن یکی از مراکز انتظامی به صورت موقت تحت نگهداری پلیسی قرار گرفته و بلافاصله با حضور قاضی تعیین تکلیف شدند. بر این اساس مطالب منتشرشده در رسانهها و فضای مجازی با عنوان به نمایش گذاشتن اتباع بیگانه قویا از سوی فرماندهی انتظامی استان فارس تکذیب میشود.
پایگاه خبری انصافنیوز اما در واکنش به این تکذیبیه نوشته است که نیروی انتظامی استان فارس در حالی این ماجرا را تکذیب میکند که در عکسهای منتشرشده عکاسان خبرگزاریها به صراحت عنوان «دستگیری اتباع بیگانه» در محل نردهکشیشده شبیه به قفس، نصب شده بود. همچنین تعدادی از افرادی که در عکسها دیده میشوند، ساک و چمدان به همراه دارند.
در مقابل این توضیحات مقامات انتظامی استان فارس، محمود صادقی، نماینده تهران در مجلس در توییتر خود نوشته است که بر اساس اصل ۳۹ قانون اساسی، هتک حرمت و حیثیت کسی که به حکم قانون دستگیر، بازداشت، زندانی یا تبعید شده، به هر صورت که باشد ممنوع و موجب مجازات است.
او در توییت دیگری هم نوشته است: «نیروی انتظامی ضابط دادگستری است و نمیتواند بدون حکم دادگاه، متهمان و حتی مجرمان را مجازات کند.»
خبرگزاری فارس اما از زاویه دیگری به این ماجرا واکنش نشان داده و با اشاره به اهمیت و جایگاه مهاجران افغانستانی در نیروهای موسوم به «مدافعان حرم»، از نیروی انتظامی خواسته است تا درباره این ماجرا شفافسازی کند.
این خبرگزاری با اشاره به دیدار رهبر جمهوری اسلامی با خانواده کشتهشدگان افغانستانی در سوریه از قول علی خامنهای نوشته است: «برادران و خواهران عزیز افغانی و خاوریهای مشهد و خراسان و اینها در همه مراحل انقلاب اسلامی نقش ایفا کردند. هم در خود اصل انقلاب و پیروزی انقلاب هم در دفاع مقدس و دوران جنگ تحمیلی، هم در همه حوادث بعدی، حالا هم که در قضیه دفاع از حرمهای اهلبیت این جوانهای مثل دسته گل، پدر و مادرها این جوانها را فرستادند برای دفاع از حریم اهلبیت و من به شما عرض بکنم، شهدایی که در این راه به شهادت میرسند یک امتیازی دارند، یک رجحانی دارند.»
در این گزارش از اینکه پرسنل نیروی انتظامی شیراز کالاهای قاچاق را کنار «انسانهای غیرقانونی» قرار دادهاند ابراز تاسف شده است: «مگر کالا و انسان یکی هستند یا اینکه مگر در قوانین جامعه، برای کالای قاچاق و انسانی که قاچاقی وارد یک کشور شده است، یک نوع مجازات در نظر میگیرند؟»
الیاس علوی، شهروند افغانستان اما با اشاره به حضور افغانستانیها در میان نیروهای مدافع حرم و به نمایش گذاشته شدن بازداشتشدگان افغانستانی در شیراز در صفحه فیسبوک خود نوشته است: «درد اصلی اما این است که چطور عدهای از هموطنانم سینهچاک همین حکومتند و حتی حاضرند برای منافعش به سوریه بروند و کشته شوند و دلخوش یک تشییعجنازه مفصل و خانواده شهید خطاب شدن باشند. و نمیبینند نژادپرستی آشکار همهگونه و همهجای ایران را. و نمیپرسند که چرا حضورشان در ۱۴ استان ایران ممنوع است، حتی برای مهاجران قانونی و کودکانشان حتی هنوز هم حق درس خواندن ندارند و اجازه ثبت یک سیمکارت موبایل را هم ندارند. نمیپرسند چرا وقتی داعش و طالبان همکیشانشان را در پاکستان و افغانستان میکشد، حتی یک تسلیت رسمی هم از طرف ایران فرستاده نمیشود.»