با گذشت بیش از ۶۰ روز از بازداشت شماری از فعالان محیط زیست در شیراز، پنج تن از بازداشتشدگان همچنان در سلولهای انفرادی بازداشتگاه اطلاعات شیراز (پلاک ۱۰۰) تحت بازجوییهای شدید و طولانی مدت هستند و از دسترسی به وکیل و مشاوره حقوقی محرومند.
به گزارش تارنگار حقوق بشر در ایران به نقل از عدالت برای ایران، یکی از نزدیکان این فعالان مدنی گفته است که بازداشتشدگان طی این مدت زیر فشار روانی بازجویان قرار داشته و بازجویی از آنها با چشمبند و رو به دیوار ادامه دارد. بر اساس این گزارش، بازجوییها همراه با توهین و تهدید است و این فعالان محیط زیست برای دادن «تعهد در قبال آزادیشان» زیر فشار هستند.
اداره اطلاعات شیراز، خانواده بازداشتشدگان را برای اطلاعرسانی درباره وضعیت فرزندانشان تهدید کرده و از آنها خواسته است که از اطلاعرسانی در این رابطه خودداری کنند.
یکتا فهندژ سعدی، نوشین زنهاری، بهنام عزیزپور، سعید حسنی، رامین شیروانی و اسماعیل روستا از فعالان محیط زیست صبح روز شنبه ۲۶ تیرماه ۱۳۹۵ درحالیکه در منزل شخصی یکی از دوستانشان در حال گفتوگو در مورد مسائل محیط زیست بودند از سوی ماموران اداره اطلاعات شیراز دستگیر و به بازداشتگاه اطلاعات شیراز، معروف به پلاک ۱۰۰ منتقل شدند. روز ۲۷ تیرماه نیز نبیل تهذیب و نعیم قائد شرفی، دو شهروند بهایی دیگر در ارتباط با همین پرونده، دستگیر شدند.
به نظر میآید بهایی بودن برخی از فعالان این گروه از دلایل دستگیری این فعالان محیط زیستی است که در روزهای تعطیل، اقدام به پاکسازی طبیعت در اطراف شیراز میکردند.
یکی از نزدیکان فعالان محیط زیستی زندانی گفته است که بازداشتشدگان طی این مدت زیر فشار روانی بازجویان قرار داشته و بازجویی از آنها با چشمبند و رو به دیوار ادامه دارد. بر اساس این گزارش، بازجوییها همراه با توهین و تهدید است و این فعالان محیط زیست برای دادن «تعهد در قبال آزادیشان» زیر فشار هستند.
ماموران اطلاعات پس از بازداشت این افراد با مراجعه به منازل آنها، اعضای خانوادهشان را مورد بیاحترامی و فحاشی قرار داده و وسایل شخصی آنها، از جمله هارد کامپیوتر، تبلت، گوشی همراه و حتی خودروی سواری را تفتیش و توقیف کردند.
بازداشتشدگان به مدت ۱۰ روز اجازه هیچگونه تماس تلفنی و ملاقات با خانواده یا وکیلشان را نداشتند. در حال حاضر نیز با وجود اقدام خانوادهها برای گرفتن وکیل، اجازه ملاقات وکیل و امضا وکالتنامه به آنها داده نمیشود.
نعیم قائدشرفی یک روز بعد، در تاریخ ۲۸ تیرماه آزاد شد و نوشین زنهاری و رامین شیروانی نیز در ۲۳ و۳۱ مردادماه به قید وثیقههای ۲۰۰ میلیون تومانی آزاد شدند. سایر بازداشتشدگان همچنان در وضعیت نامشخص و در سلولهای انفرادی به سر میبرند و هیچ اطلاع دقیقی از وضعیت پرونده و اتهامات وارده به آنها در دست نیست.
یکتا فهندژ سعدی، شهروند بهایی که به دلیل فعالیتهای محیط زیستیاش بازداشت شده، پیش از این نیز در بهمن ۱۳۹۰ و اسفند ۱۳۹۲ بازداشت و بازجویی شده بود. او با وثیقه ۲۰۰ میلیون تومانی آزاد بود و یک هفته قبل از دستگیری سوم، به اتهام اقدام علیه امنیت ملی و تبلیغ علیه نظام به پنج سال حبس تعزیری محکوم شده بود.