مطابق گزارش‌ها هر سال بیش از ۲۳۰ هزار نفر در ایران در ارتباط با مواد مخدر دستگیر و روانه زندان می‌شوند. وزیر دادگستری زمانی گفته بود از هر صدهزار ایرانی ۲۹۶ نفر زندانی هستند.
به گزارش تارنگار حقوق بشر در ایران به نقل از دویچه وله، رئیس کارگروه کاهش تقاضای مواد مخدر مجمع تشخیص مصلحت نظام معتقد است تعداد زندانیان مرتبط با مواد مخدر در ایران بسیار بالاست و مجازات زندان برای بسیاری از این افراد تاثیری ندارد.
سعید صفاتیان روز شنبه، اول آبان ماه درباره اظهارات رئیس سازمان زندان‌های کشور مبنی بر اینکه نیمی از زندانیان در ارتباط با مواد مخدر بازداشت شده‌اند، گفت: «سال‌هاست که این بحث را داریم که ۵۰، ۶۰ یا ۷۰ درصد زندانیان در کشور در ارتباط با مواد مخدرند و این یک واقعیت است.»
بیشتر بخوانید: معاون قوه قضاییه: اعدام قاچاقچیان موادمخدر بازدارنده نبود.
افزایش شدید زندانیان با جرایم خرد و تعداد زیاد اعدام‌ها در مورد قاچاقچیان کلان مواد مخدر مدت‌هاست به بالا گرفتن بحث‌ها در مورد ضرورت بازنگری در قوانین منجر شده است.
اجتماعی شدن اعتیاد
دادستان تهران، عباس جعفری دولت‌آبادی ۲۸ مهرماه در نشستی که به بررسی آسیب‌های اجتماعی اختصاص داشت اعلام کرد که آثار و پیامدهای مواد مخدر در بسیاری از آسیب‌های اجتماعی و جرایم مشاهده می‌شود و بین ۴۰ تا ۵۰ درصد زندانیان در ارتباط با این گونه جرایم بازداشت شده‌اند.
مطابق گزارشی که پایگاه اطلاع رسانی دادسرای عمومی و انقلاب اول آبان ماه از این نشست منتشر کرده، دادستان تهران تصریح کرد که سیاست‌های قوه قضائیه در برخورد با “قاچاقچیان عمده مواد مخدر” تغییر نمی‌کند.
جعفری دولت‌آبادی با اشاره به مشکلاتی نظیر “اجتماعی شدن اعتیاد، افزایش جمعیت کیفری زندان‌ها، شیوع اعتیاد در برخی مدارس و درگیر شدن زنان به این موضوع” بر ضرورت برنامه‌ریزی مناسب برای مقابله با این وضعیت تاکید کرد.
او گفت: «سیاست فعلی قوه قضائیه مساعدت به محکومان بابت ارتکاب جرایم خرد مواد مخدر و کسانی است که فاقد پیشینه کیفری بوده و در قاچاق مقادیر اندک مواد مخدر و روانگردان مرتکب جرم شده‌اند.»
بازدارنده نبودن مجازات‌ها
ظاهرا سخنان دادستان تهران درباره تغییر نکردن سیاست‌های قوه قضائیه، واکنش به طرح حدود صد نماینده مجلس شورای اسلامی برای “تخفیف مجازات اعدام” در جرایم قاچاق مواد مخدر، و بحث‌هایی است که در مورد بازدارنده نبودن مجازات اعدام و تاثیر سوء آمار بالای اعدام‌ها در ایران در سطح بین‌المللی مطرح است.
سعید صفاتیان با اشاره به این که باید تلاش شود تا افراد به دلیل مصرف پایین مواد مخدر زندانی نشود گفت: «متاسفانه این افراد در حالی زندانی می‌شوند که سازمان زندان‌ها هزینه لازم را نداشته و از نظر بین‌المللی نیز اعتبارمان زیر سوال می‌رود.»
این متخصص ترک اعتیاد با بیان این که سالانه ۲۳۰ تا ۲۴۰ هزار نفر در ارتباط با مواد مخدر دستگیر و زندانی می‌شوند خاطر نشان کرد: «از این میزان چیزی حدود ۲۰ درصد تکراری بوده و افرادی هستند که پیش از این هم دستگیر و زندانی شده‌اند که نشان می‌دهد؛ دستگیری‌ها تاثیرگذار نبوده است و فرد به رغم اینکه می‌داند در صورت همراه داشتن هروئین یا تریاک به زندان می‌رود، اما بازهم چنین ریسکی را می‌پذیرد.»
