تارنگار حقوق بشر در ایران، روز پنجشنبه ۲۵ آذر، از صدور احکام ۷۴ تن از بازداشتشدگان که هماکنون در زندان عادلآباد شیراز نگهداری میشوند، خبر داد. بر اساس این گزارش، دستکم ۷۴ تن از شرکتکنندگان در تجمع پاسارگاد از سوی شعبه اول دادگاه انقلاب شیراز به ریاست قاضی ساداتی محکوم به یک تا هشت سال حبس گشته و در حال حاضر در زندان مرکزی شیراز (عادلآباد) به سر میبرند.
یک منبع مطلع درباره روند دادرسی این بازداشت شدگان به خبرنگار تارنگار حقوق بشر در ایران گفت: «رئیس دادگاه انقلاب شیراز حق دسترسی این بازداشت شدگان به وکیل را سلب کرده و به طور شفاهی برایشان حکم صادر کرده است. همچنین از این افراد خواسته شده که توبه بنویسند.»
یکی از خانوادههای دستگیر شدگان با اعلام اینکه از آنها خواسته شده در مرحله تجدید نظر هم وکیل نگیرد، به وبسایت «ایران وایر» گفته است: «به بچههای ما گفتهاند وکیل نگیرید تا در مرحله تجدید نظر به همهتان ارفاق کنیم.» اما خانوادهها این بار سراغ چند وکیل رفتهاند و در حال مذاکره با آنها هستند. البته بعضی از آنها هم برای اعتراض به دادگاه انقلاب شیراز رفتهاند اما آنجا هم با جواب غیر منتظرهای از قاضی ساداتی رو به رو میشوند: «رئیس قوه قضائیه خودش پشت این پرونده است و منتظر این احکام است، خیال تان راحت که دست تان به هیچجا بند نیست.» او به یکی دیگر از خانوادههایی که فرزندشان حکم پنج سال زندان گرفته، گفته: «بروید خدا را شکر کنید، اینها محارب بودند.»
به گفته این منبع مطلع قاضی برای ابلاغ رای دادگاه، منشی دادگاه را به زندان فرستاده و فقط یکی یکی محکومیتها را به متهمان گفته است: « همهچیز غیر قانونی بوده، رای خوانده نشده، اظهارات متهمان در حضور وکیل نبوده، مستندات و عنوان اتهامی مشخص نشده و معلوم نیست رای به چه صورت صادر شده است. ضمن این که منشی دادگاه وقتی رای را ابلاغ کرده به متهمان گفته هرکس اعتراضی دارد بگوید تا بنویسم.»
یک منبع دیگر میگوید: «وقتی از قاضی پرسیدند این ها به چه جرمی بازداشت شدهاند، گفت تجمع غیرقانونی برای بر هم زدن امنیت. این چطور تجمع غیر قانونیای بوده که افراد با بلیط خریدن به آن رفتهاند. همه آنهایی که روز هفتم آبان به محوطه پاسارگاد رفته بودند، برای ورود به عنوان یک جای تاریخی بلیط خریده بودند.»
خانوادهها از نوشتن توبه نامه توسط فرزندانشان در زندان هم خبر میدهند: «گفتند شما وکیل نگیرید ما هم از اینها توبه نامه گرفتهایم، بنابراین یک حکم جزئی صادر میشود اما حالا به همه شان پنج سال و شش سال و … دادهاند، این احکام جزئی است؟»
آنها در مشورتی که با چند وکیل دادگستری داشتهاند، متوجه شدهاند این کار غیرقانونی است: «تمام وکلا میگویند در قانون گفته شده اگر متهم توبه کند، مجازات از بین میرود. اینها هم توبه کردند و هم مجازات سنگین گرفتهاند.»
بازداشت شدگان تجمع کورش اغلب از شهرهای دیگر برای بزرگداشت روز کورش به شیراز آمدهاند و خانوادههای آنها با مشکلات زیادی رو به رو هستند: « پسر من از تهران آمده بود، الان نزدیک دو ماه است که ما یک پایمان شیراز است و یک پایمان تهران. هرکاری گفتند انجام دادیم اما هیچ جواب درستی نگرفتیم.»
به گفته او وضعیت نگهداری بازداشت شدگان هم مساعد نیست: «پسرم میگفت پای یکی از بازداشتیها عفونت کرده و خیلی سختی میکشد اما به بیمارستان منتقل نشده.»
شایانذکر است، در روز هفتم آبان و پس از تجمع مردم در پاسارگاد برای برگزاری مراسم بزرگداشت کوروش کبیر، دستکم ۳۰۰ تن از شهروندان از سوی نیروهای امنیتی دستگیرشدهاند. علی صالحی، دادستان عمومی و انقلاب مرکز استان فارس، در آبان ماه، ضمن تأیید دستگیری «عوامل اصلی» در تجمع روز کوروش، اظهار کرد: اقدامات این افراد پیشازاین از سوی دستگاههای امنیتی، اطلاعاتی و انتظامی مورد رصد قرارگرفته بود.”