«هیئت ویژه گزارش ملی بررسی حادثه ساختمان پلاسکو » عدم انجام تکالیف قانونی و کم‌کاری از سوی بنیاد مستضعفان، شهرداری تهران و چهار وزارتخانه را علت آتش‌سوزی ساختمان پلاسکو اعلام کرد.
به گزارش تارنگار حقوق بشر در ایران، در بیانیه‌ی «هیئت ویژه گزارش ملی بررسی حادثه ساختمان پلاسکو» علت آتش‌سوزی، در حدی که جمع آوری اطلاعات برای هیات امکان پذیر بوده، اتصال برق (و احتمالا نشت همزمان گاز از کپسول گاز) بوده است.
این هیئت در گزارشی که شامگاه چهارشنبه ۱۶ فروردین منتشر شد، با بیان اینکه «مسئولیت اصلی نگهداری ساختمان برعهده بنیاد مستضعفان به عنوان مالک اصلی بوده»، گزارش کرده است که «با وجود اخطارها مبنی بر ناایمن بودن ساختمان، بنیاد اقدام موثری انجام نداده است».
زمانه نوشته است؛ محمد سعیدی کیا رئیس بنیاد مستضعفان پیش از این اعلام کرده بود که پس از مقصر شدن سهم هر یک از دستگاه‌ها در این حادثه، بنیاد مستضعفان از مردم عذرخواهی خواهد کرد.
براساس این گزارش که شهرداری تهران نیز در «اجرای کامل و به موقع بند ۱۴ ماده ۵۵ قانون شهرداری و تبصره آن» کوتاهی کرده و به «اجرای مبحث ۲۲ مقررات ملی ساختمان برای تعیین روش نگهداری و بهره برداری ایمن و مطمئن بناهای موجود» حساس نبوده است.
محمدباقر قالیباف شهردار تهران در نشست شورای شهر تهران که به منظور بررسی حادثه آتش سوزی ساختمان پلاسکو تشکیل شد، با رفع مسئولیت از شهرداری، گفته بود که به «دلیل اینکه جان خود را در این حادثه از دست نداده، از مردم عذرخواهی می‌کند».
هیئت ویژه همچنین اعلام کرد که وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی در «بازرسی حفاظت فنی از کارگاه های واقع در ساختمان پلاسکو» کوتاهی کرده است.
در بخش دیگری از این گزارش وزارت‌خانه‌های کشور و راه و شهرسازی هم به دلیل «عدم توجه» و «عدم اقدام موثر» در اجرای مبحث ۲۲ مقررات ملی ساختمان مسئول شناخته شده‌اند.
این هئیت با اعلام اینکه سازمان آتش‌نشانی «تا حدودی به تکالیف خود در بازرسی از ساختمان و دادن اخطار و دستورالعمل‌های ایمن‌سازی عمل کرده»، این اقدامات را «موثر» ندانست و اعلام کرد: «سازمان ابزار قانونی لازم برای تحقق الزامات قانونی و الزام اشخاص را در اختیار ندارد».
این گزارش از شورای ساختمان پلاسکو هم به دلیل عدم پیگیری برای اجرایی شدن اخطارهای آتش‌نشانی و عدم تمدید بیمه آتش‌سوزی به عنوان دیگر مقصر آتش‌سوزی ساختمان پلاسکو نام برده است.
مسئولان شورای ساختمان پلاسکو به هئیت ویژه گفته‌اند که «عدم تمدید بیمه‌نامه به طور عمده ناشی از زیاد بودن هزینه بیمه و به جهت صرفه‌جویی در هزینه‌های جاری بوده است».
عباس جعفری دولت آبادی دادستان تهران اسفند امسال «چند کارگر» را عامل اصلی آتش‌سوزی ساختمان پلاسکو دانسته و گفته بود که متهمان در همان روز اول حادثه شناسایی و دستگیر شدند و به جرم خود اعتراف کردند.
حسن روحانی رئیس جمهوری ایران در جلسه «هیئت ویژه گزارش ملی بررسی حادثه ساختمان پلاسکو» اعلام کرد که «این گزارش نهایی نیست و دستگاه‌ها و نهادهایی که در آن مورد خطاب قرار گرفته‌اند، می‌توانند هرگونه پاسخ تکمیلی خود را نسبت به موارد مطروحه ارائه دهند».
روحانی هرگونه توصیه و اعمال فشار از سوی دولت به هیئت ویژه برای تهیه گزارش را «کذب» دانست و گفت: این هیئت «آزادانه و با وجدان علمی و تخصصی عمل کرده است».
