تعطیلی و واگذاری معادن در سوادکوه مازندران، حدود هزار کارگر را در این شهرستان به عنوان قطب معدنی استان، خانه‌نشین و بیکار کرده است.
به گزارش تارنگار حقوق بشر در ایران به نقل از مهر، واگذاری یک معدن سبب بیکاری کارگران بخش معدن در سوادکوه شده است و پرداخت نشدن حقوق و معوقات چندماهه سبب شده تا در روزهای اخیر این کارگران نسبت به این مسئله و نگرانی از آینده شغلی خود، اعتراض داشته باشند.
شهرستان سوادکوه نیز با داشتن معادن بسیار، در زمره این شهرهاست که هرازگاهی، با تجمع اعتراضی کارگران در میدان اصلی شهر، توجه شهروندان به شرایط ناگوار آنان بیشتر جلب می‌شود، شرایطی که نیازمند توجه بیشتر مسئولان است.
یکی از کارگران معدن سوادکوه که مدتی بیکار شده و چهارماه نیز حقوق نگرفته است می‌گوید: «چهار ماه است که حقوق نگرفته‌ایم و اکنون نیز پیمانکاران معدن به ما گفته‌اند که کار تعطیل است و برای همین، در میدان شهر برای اعتراض جمع شده‌ایم.»
کارگر دیگری می‌گوید: «پیمانکاران از ۱۸ اردیبهشت‌ماه قرارداد بسته‌اند که معادن تعطیل شوندو با تعطیلی معادن هزار کارگر بیکار شدند و همین اقدام آن‌ها موجب شده که ما اکنون برای اعتراض به خیابان‌ها آمده‌ایم.»
این کارگر افزود: «شش ماه گذشته، پیمانکاران در نامه‌ای به شرکت سامان بیان کرده‌اند که با این قرارداد حاضر به کار نیستند، اما ما کارگران چه نقشی در این قرارداد داشته‌ایم و اکنون پاسخگوی مشکل ما چه کسی خواهد بود؟ کار دیگری جز معدن برای ما در سوادکوه وجود ندارد که انجام دهیم وزندگی ما باکار در همین معادن می‌چرخد.»
وی گفت: «ما نمی‌خواهیم زیر نظر پیمان‌کار کارکنیم، صاحب معادن شرکت سامان است و او باید پاسخگو باشد، چراکه پیمانکاران به فکر کارگران نیستند.»
کارگر دیگری می گوید: «به‌طور مستقیم هزار کارگر در این معادن کار می‌کنند و تا دیروز که به ما نیاز داشته‌اند به ما وعده داده‌اند، اما اکنون هیچ.»
وی بابیان اینکه، این پیمانکاران برخلاف شعار سال، عمل می‌کنند، افزود: «هیچ‌کسی به فکر کارگر نیست و اگر اعتراضی کنیم، درنهایت ما کارگران سین‌جیم می‌شویم؛ درحالی‌که گرفتاری ما به خاطر این پیمانکاران و شرکت سامان است.»
این کارگر افزود: «یک سری از ما کارگران، ۲۲ سال سابقه کار در این معادن داریم و چهار ماه هم هست که حقوق نگرفته‌ایم و اکنون‌که معدن تعطیل‌شده، تکلیف ما چه می‌شود؟ به همین راحتی ما را کنار گذاشته‌اند.»
وی افزود: «کارگران در هر عرصه ملی، درصحنه حضور دارند اما هیچ مسئولی پاسخگوی آن‌ها نیست، اگر پاسخ ما را دهند، ما همه آماده کار هستیم و اعتراضی نخواهیم داشت.»
شرکت معدنی سوادکوه با ۶۷۲ سهامدار که اکثر آن‌ها بازنشستگان همین معادن هستند، در سال ۱۳۸۲، معادن البرز مرکزی را به مبلغ ۱۲ میلیارد تومان خریداری کرده و در سال ۱۳۹۲ قسط پرداختی تمام‌شده است. این شرکت حدود ۹ معدنی را که در اختیار داشته است، با عقد قراردادی در اختیار پیمانکاران برای انجام کار معدنی قرار داده است و طبق قرارداد فی‌مابین، پاسخگوی کارگران، پیمانکاران هستند و بیش از هزار نفر از جوانان شهر در شرایط سخت و با ایمنی پایین در این معادن مشغول کارند.
طبق قراردادی که میان البرز و شرکت معدنی منعقدشده، شرکت معدنی باید زغال تولیدی خود را که ماهانه به حدود ۱۳ هزار تن می‌رسد، به قیمت هر تن حدود کمتر ۲۰۰ هزار تومان به البرز مرکزی بفروشد و در ادامه البرز مرکزی پس از شستشو زغال، هر تن را بالای ۴۰۰ هزار تومان به اصفهان تحویل می‌دهد، این در حالی است که قیمت تمام‌شده استخراج زغال برای شرکت بیشتر از ۲۰۰ هزار تومان در تن است و همین امر موجب شده تا این شرکت و پیمانکاران با کمبود نقدینگی مواجه شوند و اکنون شرکت دارای بدهی است و سهام‌داران نیز ناراضی هستند.
این شرکت معدنی در سوادکوه از سال گذشته با انجام کار کارشناسی قصد واگذاری این معادن باقیمت ۶۰ میلیارد تومان را داشته، اما تاکنون برای خرید استقبالی نشده است، درنتیجه تصمیم گرفته تا به‌طور موقت این معادن را به پیمانکاران و افراد داوطلب اجاره دهد و در حال حاضر نیز پیمانکاران تصمیم به تعطیلی معدن گرفته‌اند.
فرماندار سوادکوه اظهار کرد: یک عده از کارگران بخش خصوصی و پیمانکاران وابسته به شرکت سامان با این شرکت در خصوص بحث حقوق معوقه اختلافات دارند و چندین سال باهم درگیر هستند و عده‌ای کارگران را تحریک کردند و اکنون جاده سوادکوه مسدود شده است.
عبدالجواد توحیدی اظهار داشت: این مشکل یک موضوع چندجانبه است که نیاز به‌مرورزمان برای رفع آن دارد.
در رابطه با اعتراض کارگران شرکت معدنی پیش از آنکه عدم توافق قیمت زغال میان شرکت معدنی سامان و البرز مرکزی موردتوجه قرار گیرد که در جای خود نیازمند بررسی است، شرایط کارگران در این شرکت‌ها و با این پیمانکاران موردتوجه است. کارگرانی که به‌واسطه نیاز معیشتی حاضر به انجام سخت‌ترین کارها در معادن هستند، اما به دلیل نبود تشکل‌های قوی کارگری و نیاز مالی مبرم کارگران، بدون قرارداد مناسب، توسط پیمانکاران به کار گرفته می‌شوند و همین امر موجب عدم تأمین شغلی، شرایط کاری نامناسب، حقوق پایین، ایمنی کم و حقوق معوقه در حین انجام کارشده و در هنگام طرح دعاوی نیز به دلیل عدم وجود چنین قراردادی، در دفاع از حقوق خود دچار مشکل خواهند شد و قادر به استیفای حق خود نخواهند بود؛ تمام این موارد در کنار هم ایجادکننده نارضایتی در میان قشر کارگران خواهد بود.
درنهایت، این سؤال همچنان باقی است که آیا با افزایش قیمت فروش زغال، فروش دگرباره معادن سوادکوه به شرکتی دیگر، شرایط کاری کارگران معادن، بهبود خواهد یافت؟
