نماینده سابق اهواز درباره لزوم توجه جدی دولت به بحران گردوغبار و سو مدیریت در طرح‌های انتقال آب در خوزستان هشدار داد.
به گزارش تارنگار حقوق بشر در ایران، محمد کیانوش راد با اشاره به بحران پدیده گرد و غبار در استان خوزستان که در بهمن ماه ۹۵ منجر به قطعی آب و برق و تلفن در بسیاری از مناطق این استان شد به کمپین بین المللی گفت که در خصوص انتقال آب رود کارون اگر واقعا توجه ویژه و همگانی نشود، ما می بایستی در انتظار همان فجایعی که در مورد دریاچه آرال اتفاق افتاد در خوزستان هم باشیم.
برگزاری هرگونه تجمع و راهپیمایی از سی ام بهمن ماه ۹۵ در استان خوزستان ممنوع شده است. این ممنوعیت بعد از تجمع مردم در مقابل استانداری خوزستان و در اعتراض به بحران ریزگردها، قطع شدن مداوم آب و برق، طرح‌های انتقال آب کارون و سومدیریت در رابطه با آلودگی هوا از سوی نیروی انتظامی خوزستان اعلام شد. به دنبال این تجمعات فرماندهی نیروی انتظامی خوزستان در اطلاعیه ای تهدید کرد: «هرگونه راهپیمایی و تجمع بدون اخذ مجوز، غیر قانونی بوده و بعنوان نقض قانون با مسببان و متولیان و برپا کنندگان برخورد قانونی می‌شود».
استان خوزستان نزدیک به دو دهه است که با پدیده گرد وغبار و آلودگی هوا و پدیده «ریزگردها» مواجه بوده و با وجود اعتراض‌های متعدد شهروندان و اعتراف مسئولان دولتی به وضعیت بحرانی این استان، تا کنون اقدام محسوسی برای مهار این معضل انجام نشده و وضعیت زیست محیطی استان خوزستان روز به روز بحرانی‌تر شده است. به گونه‌ای که مدیر کل حفاظت محیط زیست خوزستان روز هشتم بهمن ماه اعلام کرد که آلودگی هوا در استان خوزستان به ۶۶۶ برابر حد مجاز رسیده است. رئیس مرکز بهداشت خوزستان نیز در ششم بهمن ماه اعلام کرد که بیماری‌های قلبی، تنفسی و سرطان پوست و ریه مهم‌ترین عوامل مرگ و میر شهروندان خوزستانی است.
افزایش میزان گرد و غبار طی ماه گذشته چنان بود که در روز هشتم بهمن ماه موجب قطع آب و برق و تلفن در بسیاری از مناطق استان خوزستان شد و مدارس ۹ شهر این استان را تعطیل کرد و در بیست‌وسوم بهمن به تعطیلی یازده شهر انجامید. اما این اولین بار نبود که مردم خوزستان با چنین وضعیتی روبرو بوده‌اند. در بهمن ماه ۱۳۹۳ و همچنین در سال ۹۴ هم مردم در اهواز در اعتراض به سکوت مسوولان در برابر پدیده گرد و غبار شدید این استان در مقابل ساختمان استانداری خوزستان تجمع کرده بودند.
محمد کیانوش راد، نماینده سابق اهواز در مجلس ششم و عضو شورای مرکزی جبهه مشارکت و عضو شورای مرکزی حزب اتحاد ایران اسلامی گفت: «این موضوع ابعاد مختلفی دارد. اولا در خوزستان به دلیل ۸ سال جنگ تحمیلی(جنگ ایران و عراق) بسیاری از زیرساخت های بهداشتی، آموزشی ، صنعتی و رفاهی، متلاشی و با تخریب مواجه شد. به شکلی که اگر تازه واردی امروز وارد خرمشهر بشود آثار جراحت‌های جنگ و تخریب‌های صورت گرفته را از سر و روی دیوارهای خرمشهر می‌تواند مشاهده بکند. علاوه بر چنین تخریبی به دلیل اینکه منطقه خوزستان، منطقه جنگی تلقی می‌شد قاعدتا به شکل متعارف و سنواتی که در بودجه سالانه برای توسعه استان های دیگر قرار می دادند تعریف نمی شد با این توجیه که امکان فعالیت‌های توسعه‌ای نیست نه دولت، سرمایه گذاری لازم را در جهت توسعه خوزستان انجام داد و نه بخش خصوصی امکان سرمایه گذاری را در خوزستان پیدا کرد.»
به گفته نماینده سابق اهواز «بر اساس مصوبه ای، در ۵۰ کیلومتری نواحی غربی مرزها انجام هرگونه فعالیت های صنعتی و سرمایه گذاری متوقف شده بود و این آسیب زیادی به خوزستان زد. البته بعدها این مصوبه لغو شد اما در عمل به دلایل گوناگون هیچ تحرک اقتصادی به شکل محسوسی صورت نگرفت.»
کیانوش راد با اشاره به فرار مغزها از استان خوزستان گفت: «پیش از جنگ و پیش از انقلاب اسلامی ایران، منطقه خوزستان به عنوان یک کارگاه بزرگ بخش دولتی و بخش خصوصی تلقی می‌شد به همین دلیل میزان بیکاری در خوزستان، نه تنها نگران کننده نبود بلکه به عنوان بستری جهت جذب بسیاری از بیکاران که از سراسر کشور به خوزستان می‌آمدند و مامنی برای فعالیت‌های اقتصادی بود. همه اینها از یک طرف و از طرف دیگر خشکیده شدن تالاب هورالعظیم در منطقه عراق به طور کامل و همچنین خشکیده شدن بخش عظیم هورالعظیم در منطقه خوزستان را می‌توان به عنوان یکی از دلایل عمده وضعیت فعلی ذکر کرد. تالاب به شیوه گذشته مورد بی‌توجهی و یا نادیده گرفته شدن قرار گرفت که این قسمت از موضوع شاید به طور اساسی و بعد از حوادث اخیر مرتفع گردد. به دلیل اینکه یکی از مهم‌ترین کانون‌های گرد و غبارخیز و بحرانی منطقه این تالاب است که دچار خشکیدگی شده است. عامل دیگر فعالیت های اکتشاف نفت توسط وزارت نفت است که متاسفانه در دوره اقای احمدی نژاد برای کاهش هزینه‌ها، به خشکاندن تالاب به صوت برنامه ریزی شده اقدام کردند غافل از اینکه هزینه‌های سنگین تری را بر دوش مردم خوزستان تحمیل خواهد کرد. در حال حاضر آنطور که گفته شده هم وزارت نیرو بنا را بر در اختیار قرار دادن حفاری کانال تالاب قرار داده و هم وزارت نفت بنا را بر این گذاشته که مساله اکشتاف نفت را در این تالاب در صورتی که آب گیری شده است انجام دهد. مجموعه مسائل متاسفانه دست به دست هم داد تا وضعیت خوزستان را به وضعیت این چنینی تبدیل بکند.»
حسن روحانی، ۵ اسفند ماه برای بررسی وضعیت بحرانی خوزستان به این استان سفر کرد. علی حسین حسین‌زاده، معاون سیاسی اجتماعی استانداری خوزستان، یکی از اهداف دیگر سفر روحانی به خوزستان را “دلجویی” از مردم این استان اعلام کرده بود.
محمد کیانوش راد اما درباره راه حل های برون رفت از بحران گردوغبار و آلودگی شدید هوا و آب گفت: “در کوتاه مدت دولت می تواند نسبت به برخی خدمات مثل نوسازی و تجهیز تجهیزات برقی خود اقدام کند و همچنین در مورد خرید و نصب ژنراتورهای برق اضطراری برای منابع آبی خود و در کنار آن با رها کردن آب برای آب گیری تالاب هور العظیم و تالاب بین المللی شادگان اقدام بکند. البته در نگاه واقع بینانه باید مردم نیز متوجه باشند که مساله گردوغبار با اقدامات یک روزه و دو روزه و یا با یکسال و دوسال امکان پذیر نیست به همین دلیل دولت می بایستی با نگاه ویژه از جمله فعال کردن بخش حمل و نقل، ایجاد آموزش های لازم برای توجه به موضوع گرد و غبارها در سالهای اینده مردم را آموزش دهد و به صورت ضربتی با کاشت نهال هایی که با طبیعت گرم و ماسه ای خوزستان در برخی بخش ها سازگار هستند اقدام کند و در صورت ضرورت در برخی مناطق با مالچ پاشی بتواند به تثبیت شن های روان که در ناحیه غرب خوزستان که مهم ترین تپه های موسوم به الله اکبر است اقدام بکند.”
او وضعیت فقر و بیکاری را در استان خوزستان بحرانی خواند و گفت: «وضعیت فقر و بیکاری در استان خوزستان بسیار بحرانی است و این موضوع بارها و بارها گفته شده در مورد مساله کارون اگر واقعا توجه ویژه و همگانی نشود ما می بایستی در انتظار همان فجایعی که در مورد دریاچه آرال اتفاق افتاد در خوزستان هم باشیم. مجموعه ای از اقدامات را دولت به هرحال انجام داده اما آقای رئیس جمهور می بایستی دستورهای عملیاتی مشخصی را اعلام بکند به دلیل اینکه مردم و یا یکی دو تن از نمایندگان به صراحت اعلام کرده اند که ما از شنیدن حرف های شعاری و وعده هایی که بارها داده شده در دولت قبل، خسته شدیم و دولت باید به طور مشخص اعلام کند که چه کاری برای خوزستان انجام می دهد.»
نماینده سابق اهواز گفت: «مجلس ششم با تصویب اختصاص در درصد درآمدهای نفتی عملا مصوبه‌ای داشت که در مناطق نفتی از جمله منطقه جنوب که ۸۰ درصد تولید نفت آنجا تامین می شود خدمات رفاهی قابل توجهی را به ساکنان محلی آنجا عرضه کند اما جای تاسف است که در کنار منابع نفتی در خوزستان ما شاهد محرومیت‌های گسترده هستیم. به صورتی که برخی حتی از آب آشامیدنی در برخی از مناطق و در کنار تاسیسات نفتی محروم هستند. این مشکلات توجه ویژه دولت به خوزستان به عنوان کلید توسعه کشور را طلب می‌کند. احیای خوزستان احیای کشور است و کلید توسعه کشور، خوزستان است و توجه به خوزستان نه از منظر محلی و منطقه‌ای بلکه همه استان‌ها نیز دچار مشکلات و محرومیت‌های خاص خودشات و مطالبات خاص خودشان هستند. اما آنچه که در مورد خوزستان می‌توان گفت آن این است که با۸۰ درصد تولید نفت کشور در خوزستان، این استان، دولت برای راضی نگهداشتن مردم این منطقه، باید توجه بیشتری داشته باشد است.»
او در پاسخ به این سوال که چرا مسوولین تاکنون نسبت به این وضعیت بی توجهی کرده اند گفت: «متاسفانه بسیاری از طرح‌ها و اقدامات دولت ها متاثر از توجیهات و احیانا فشارهای سیاسی نمایندگان یا ائمه جمعه و گروههای مختلفی است که سعی می کنند با لابی و فشار امکاناتی را به سمت استان‌های خودشان معطوف کنند. وقتی که در بودجه دولت در سالهای جنگ استان های دیگر به شکل پلکانی از وضعیت بهتری به لحاظ بودجه برخوردار می شدند و یکباره آغاز فعالیت‌های در خوزستان شد این کاست خودش را در بودجه سنواتی هم اعمال کرد. آنچه که می توان گفت این است که غفلتی در توجه به خوزستان صورت گرفته البته به اعتقاد من غفلتی عمدی نبوده به دلیل اینکه هر انسان خردمندی متوجه خواهد شد استانی که ۸۰ درصد درآمدهای کشور را فقط در بخش نفت تامین می کند و بخش عمده‌ای از برق و انرژی کشور نیز به دلیل وجود سدهای عظیمی که در خوزستان است مدیریت می کند می بایستی مورد توجه بیشتر قرار بگیرد. به هرحال امیدوار هستیم این حوادث اخیر تلنگری بشود برای مسوولین نظام و دولت با رفع مشکلات استان خوزستان اهتمام بورزند.»
