تارنگار حقوق بشر در ایران گزارشی آماری از وضعیت نقض حقوق بشر در کشور طی سه ماهه دوم سال ۱۴۰۰ تهیه کرده است.
این گزارش بیشتر حول محور عملکرد قوه قضائیه می‌گردد و اطلاعاتی آماری از وضعیت اعدام، بازداشت، صدور احکام قضایی و نیز برگزاری تجمعات اعتراضی در کشور ارائه می‌دهد.
درحالی‌که در بیش از نیمی از کشورهای جهان اجرای مجازات اعدام به طور کامل متوقف شده است، کشور ایران ازجمله معدود کشورهایی است که همچنان این مجازات غیرانسانی در آن اجرا می‌شود. طبق گزارش سازمان عفو بین‌الملل، علیرغم اینکه اجرای مجازات اعدام در ۱۸ کشور در سال ۲۰۲۰ نسبت به سال قبل از آن ۲۶درصد کاهش داشته است، ایران جزء ۴ کشوری است که ۸۸درصد اجرای حکم اعدام در آن انجام شده است.
در بازه زمانی ۱ تیر تا ۳۱شهریور ماه ۱۴۰۰، ۵۷ حکم اعدام در زندان‌های کشور اجرا شده است که از این میان ۳۰ شهروند به اتهام قتل، ۲۵ شهروند بابت اتهامات مربوط به مواد مخدر و ۲ شهروند به اتهام لواط به عنف به دار آویخته شده‌اند. از این میان بهاءالدین قاسم‌زاده و سجاد سنجری، دو کودک مجرمی بودند که به اتهام قتل عمد اعدام شدند. این دو شهروند در زمان ارتکاب قتل کمتر از ۱۸سال سن داشتند.
از سوی دیگر، شاهین ناصری، شاهد شکنجه نوید افکاری در اداره آگاهی شیراز، که پیش از این شهادت خود را در سه دادسرای مختلف ارائه داده بود، روز سه‌شنبه ۳۰ شهریورماه ۱۴۰۰، به طرز مشکوکی در سلول انفرادی تهران بزرگ جان باخت.
همچنین طی این بازه زمانی دست‌کم ۵۴ شهروند به مراجع قضائی احضار و نیز ۲۸۱ شهروند دیگر توسط نیروهای امنیتی در شهرهای مختلف کشور بازداشت شده‌اند. همچنین توسط قضات قوه قضائیه برای حداقل ۵۸ فعال سیاسی، مدنی و نیز شهروندان بازداشت‌شده در تجمعات اعتراضی، با عناوین اتهامی از جمله «تبلیغ علیه نظام»، «اقدام علیه امنیت ملی»، «توهین به رهبر و بنیانگذار جمهوری اسلامی»، «تشویش اذهان عمومی»، «همکاری یا عضویت در گرو‌ه‌های مخالف نظام» و…، احکام ۲۶۴۶ ماه حبس تعزیری، ۳۷ ماه حبس تعلیقی ، ۳۱۴ ضربه شلاق و پرداخت ۶۲ میلیون تومان جریمه نقدی صادر شده است.
در راستان صدور این احکام ناعادلانه حسین خیری، از بازداشت‌شدگان اعتراضات آبان ۹۸ به اتهام محاربه به اعدام محکوم شده است. همچنین حکم اعدام یوسف مهراد با عنوان اتهامی «سب‌النبی» در دیوان عالی کشور تائید شد.
همچنین باتوجه به اینکه طبق آئین‌نامه اجرایی سازمان زندان‌ها، بهداری زندان مکلف به رسیدگی و مراقبت از سلامت جسمی زندانیان بوده و درصورت وجود هرگونه مشکلی برای سلامت زندانیان باید به آن رسیدگی کند، بسیاری از زندانیان محبوس در زندان‌های کشور علیرغم نیاز به دریافت خدمات پزشکی از این حق قانونی محروم هستند. از جمله این زندانیان می‌توان به امیرحسین مرادی، فرزین رضایی‌روشن، علیرضا فرشی، منیره عرب‌شاهی، ناهید تقوی، نرگس ادیب و سهیلا حجاب اشاره کرد.
در بازه زمانی ۱تیر تا شهریور ۱۴۰۰، دست‌کم ۳۴۷ تجمع اعتراضی در شهرهای مختلف کشور برگزار شده که تعدادی از این تجمعات با دخالت نیروهای امنیتی و نظامی به خشونت کشیده شده است.
در جریان تجمعات مردمی در اعتراض به بی‌آبی در استان خوزستان که در نیمه دوم تیرماه ۱۴۰۰ برای چند روز در جریان بود، نیروهای امنیتی با شلیک گلوله به سمت معترضین اقدام به سرکوب این اعتراضات کردند. در جریان این تیراندازی‌ها حداقل ۱۰ شهروند با شلیک مستقیم نیروهای امنیتی جمهوری اسلامی کشته شدند. همچنین تعداد زیادی نیز مجروح و بازداشت شدند. گفتنی است در شهرهای مختلفی از جمله مشهد، تهران، چهارمحال و بختیاری، اصفهان، تبریز، کرج، ایذه و یزد، تجمعاتی در حمایت از اعتراضات مردم خوزستان شکل گرفت که این تجمعات نیز با سرکوب شدید توسط نیروهای امنیتی همراه بود.
