سال ۱۳۹۴ برای بعضی‌ها با این ابهام آغاز شد که امسال سال گوسفند است یا بز؟ ممکن است شما هم جزو آن دسته بوده باشید و یا دسته‌ای که به طالع و تاثیرِ حیوانِ سال روی احوال دنیا اعتقادی ندارند و دنبال چنین سوال و جواب‌هایی هم نیستند. اما وقتی پای حیوان آزاری وسط باشد٬ تعداد مدافعان٬ مخالفان و بی‌طرفان تعیین کننده خواهد بود.
به گزارش تارنگار حقوق بشر در ایران به نقل از بی بی سی فارسی، آن وقت در پایان سالی که با انتشار فیلم سگ‌کشی‌های گسترده در شیراز آغاز شد و با فیلم سگ‌کشی در اردبیل به روزهای آخر رسید٬ تجمع اعتراضی مقابل سازمان محیط زیست و یا پیش نویس حمایت از حیوانات ولگرد و بی سرپرست معنادارتر می‌شود.
جاوید آل‌داوود٬ رئیس انجمن حمایت از حیوانات هم هرچند به اقدامات سازمان محیط زیست خوشبین نیست اما می گوید که به واکنش‌های اعتراضی نسل جوان امیدوار است.
سالی که باز برای سگ‌ها “نکو” نبود
فروردین ۹۴ فیلمی دلخراش در شبکه‌های اجتماعی دست به دست می‌چرخید؛ سگی که پس از تزریق ماده‌ای با سرنگ٬ زوزه می‌کشید و بعد در کنار لاشه چند سگ دیگر کنار یک جاده خاکی جا می‌گرفت. گفته می‌شد مکان این سگ کشی شهرک صنعتی شیراز است و ماده تزریق شده اسید؛ هرچند مسئولان محلی تکذیب می‌کردند.
انجمن حمایت از حیوانات نامه‌ای به استاندار فارس نوشت و درخواست کرد با عوامل این کشتار برخورد شود تا “اسم شیراز برای مردم تداعی تخت جمشید، حافظ و سعدی، شعر و گل باشد نه ظلم به حیوانات مظلومی که تمام جرمشان فقط سگ بودن است.”
در مقابل اما جمعی از مدیران محلی از اساس موضوع را تکذیب کرده و مدعی بودند پای توطئه و دسیسه‌ای برای بدنام کردن شیراز و مدیرانش در میان است.
طرفداران حیوانات در شیراز ابتدا چاره را در تجمع مقابل سازمان محیط زیست و سپس مقابل ساختمان شهرداری دیدند تا اعتراضشان را به گوش مسئولان برسانند. تجمع دوم با همراهی برخی شهرهای دیگر همراه شد و در تهران٬ رئیس سازمان حفاظت از محیط زیست هم به جمع معترضان آمد و از ضعف قانون در دفاع از حیوانات بی‌سرپرست گفت. معصومه ابتکار یک روز بعد از ارسال نامه‌ای به وزیر کشور برای اصلاح روش‌های “کنترل جمعیت سگ‌های رها شده” خبر داد.
اردیبهشت ماه به نیمه که رسید٬ خبر دلخراش دیگری خاطر حامیان حیوانات در ایران را پریشان کرد. این بار و در روز ۱۷ اردیبهشت یک سگ با شلیک گلوله‌ای از سوی یک مامور نیروی انتظامی کشته شد. سگی که به همراه سرپرستش به منطقه کوهسار تهران رفته بود و مامور درجه‌دار پلیس پس از آن که از شنیدن صدای سگ می‌ترسد از پشت سر او را هدف گلوله قرار داده و می‌کشد.
جاوید آل‌داوود٬ پزشکی که سگ گلوله خورده را برای معاینه به کلینکش برده بودند روایت کرد که ابتدا به دامپزشک دیگری مراجعه شده بود اما او چون شنیده که ضارب مامور پلیس بوده از دادن گواهی دلیل مرگ خودداری کرده است؛ چرا که می‌ترسیده کلینیکش را تعطیل کنند.
خانواده سرپرست این سگ به دنبال شکایت و پیگیری قانونی بودند اما به رسانه‌‌ها گفتند که مامور شلیک کننده با خنده گفته است “سگ نجس است” و “۱۰ تای دیگر هم می‌کشم”.
حتی کوسه‌ها در امان نبودند
فهرست حیوان آزاری‌ها فقط به سگ‌های ولگرد منحصر نمی‌شود. شاید گربه‌های دارای سرپرست به دلیل نبود مشکلات مذهبی و قانونی٬ مثل سگ‌های دارای سرپرست در خطر توقیف نباشند و شهرداری‌‌ها دست به کشتار جمعی گربه‌های خیابانی نزنند اما وضعیت گربه‌ها و سایر حیوانات هم چندان بهتر نیست.
حتی سیرکها در نبود نظارت کافی و دقیق سال‌هاست که به مکانی برای آزار و زجرکش کردن حیوانات تبدیل شده‌اند.
پس از جنجال انتشار عکس‌هایی از وضعیت ناگوار حیوانات در چند سیرک در نقاط مختلف ایران٬ سال ۱۳۹۳ کمپینی برای برپایی سیرک‌های بدون حیوانات شکل گرفت و چند سیرک متخلف هم لغو مجوز شدند اما سیرکها امسال هم سهمی در حیوان آزاری به خود اختصاص دادند. از جمله سه کوسه که برای نمایش در یک سیرک وارد ایران شده بودند، به دلیل شرایط نامناسب نگهداری تلف شدند.
بنا به اعلام مقامات سازمان حفاظت محیط زیست مرگ این سه کوسه ماهی – که در جریان حضور یک سیرک پرتغالی در شهر مشهد به نمایش گذاشته می‌شدند – بر اثر نقص فنی سیستم اکسیژن رسانی آکواریوم و خفگی رخ داده است.
شاید به نظر برسد که حیوان‌آزاری‌ها محصول زندگی شهری و غریبگی با حیوانات است. اما زمستان امسال از دو روستای متفاوت٬ دو فیلم شکنجه سگ به شبکه‌های اجتماعی راه پیدا کرد تا نشان دهد وضع در روستاها هم اگر بدتر نباشد، بهتر نیست.
در یکی از فیلم‌‌ها که مربوط به استان گلستان بود٬ کشاورزی در میان قهقه همراهانش یک سگ را بار‌ها محکم به ماشین می‌کوبید. سپس در حالی که صدای ناله و زوزه سگ بلند شده بود، با بیل به جان او افتاد و ضربات محکمی را به بدن او وارد کرد.
سگ که بعدها مشخص شد متعلق به همین مرد بوده در کمال ناباوری زنده ماند و اعتراض گسترده مردمی منجر به دستگیری فرد ضارب شد. اما در حادثه دوم و در استان اردبیل٬ چوپانی آنقدر با چوب یک سگ را کتک زد تا او را کشت. در این مورد هم فرد آزارگر دستگیر شد.
از اعتراضات امیدوارکننده تا واکنش‌های “تبلیغاتی”
دو دستگیری سریع و واکنش دستگاه قضایی و سازمان حفاظت محیط زیست شاید سویه‌های امیدوارکننده سالی باشند که موارد حیوان آزاری در آن کم نبودند. ضمن این که در نخستین روزهای اسفند ماه٬ تجمعی با حضور چند تن از بازیگران سینما٬ مقابل سازمان حفاظت محیط زیست در تهران برگزار شد و به حیوان آزاری رخ داده در گلستان و سایر موارد مشابه اعتراض کردند.
سازمان حفاظت محیط زیست هم اعلام کرد پیش نویس ماده واحده‌ای را به هیات دولت ارائه کرده که در صورت تصویب آن٬ برای آزار و اذیت و کشتن حیوانات ولگرد یا بی سرپرست جرایم و مجازاتی در نظر گرفته خواهد شد.
با این حال جاوید آل‌داوود٬ رئیس انجمن حمایت از حیوانات معتقد است که این اقدامات بیشتر جنبه “تبلیغاتی” دارد و تا مجلس به طور ویژه وارد بحث حیوان آزاری نشود و قوانینی را تصویب نکند٬ تغییر چندانی رخ نخواهد داد.
او می‌گوید: “آزار حیوانات شهری در محدوده کاری سازمان حفاظت محیط زیست نیست. خانم ابتکار زمانی که عضوشورای شهر تهران بود باید در این زمینه فعالیت می‌کرد. اما حالا برای فرافکنی و برای این که موضوع مرگ حیواناتی مثل پلنگ دوباره طرح نشود٬ وارد این موضوعات می‌شوند.”
به گفته این فعال حقوق حیوانات٬ سازمان محیط زیست در سال‌های گذشته نیز در قبال تلفات بالای حیوانات وحشی به اندازه کافی پیگیر نبوده و با توجه به کمبود نیروی متخصص و نبود نظارت کافی٬ ورود به موضوعات جدید این سازمان را بیش از پیش تضعیف می‌کند.
در نظر آقای آل داوود٬ حیوان آزاری‌ها در ایران لزوما بیشتر نشده اما حالا با وجود امکانات ارتباط جمعی٬ سرعت پخش و دیده شدن تصاویر این چنینی بیشتر شده است.
رئیس انجمن حمایت از حیوانات با وجود همه موارد شایع حیوان‌آزاری به “نسل جدید ایرانیان” امیدوار است چرا که به گفته او٬ مساله حیوانات را چه در مورد حیات وحش و چه در مورد حیوانات شهری جدی می گیرد و به حیوان آزاری واکنش نشان می‌دهد.
شاید با تداوم همین واکنش‌ها٬ به زودی سالی فرا برسد که در ایران٬ سال همه حیوانات باشد.
