مسیر اهواز- شوش- اندیمشک به سمت روستاهای غرب کارون، بخش مرکزی اهواز، مسیری است که باید طی شود؛ نرسیده به روستای «الهایی»، یک فرعی در سمت راست جاده وجود دارد؛ به گفته مدیر روابط عمومی هلالاحمر اهواز، سه کیلومتر تا روستاهای محاصره شده «سید یدیم» و «سیدهاشم» از توابع بخش مرکزی اهواز راه است. مسیر ما به خاطر آب بسته شده بود و مشکل کانالی بود که رودخانه را به روستای الهایی هدایت میکرد. این کانال به دلیل حجم بالای آب، سرریز کرد و جاده دسترسی بسته شد. دو، سه روزی است که فقط خودروهای سنگین و شاسیبلند، نیسان و پیکانوانت امکان عبور دارند. باید از روستاهای دغاغله، جستانیه، نبیاکرم، عنافچه، دوراهی سفاک و سید خاور گذشت.
به گزارش تارنگار حقوق بشر در ایران، روستای بامدژ و بعد هم دهروستا که به آن روستای سادات میگویند هدف مسیر گروه بود که با همراهی هلالاحمر اعزام شدیم. به روستای «سید نبی» میرسیم که آب، دور روستا حلقه زده است؛ مزارع خم شده زیر سیلاب هر بینندهای را به افسوس وامیدارد، افسوس از اینکه فقط پنجروز مانده به برداشت محصول، اینگونه کمر شکستهاند! به یک دوراهی میرسیم، موتورسواری میآید که دو نوجوان حدودا ١٣ساله سوار بر آن هستند؛ هر دو کیف مدرسه در دست دارند، یکی پیاده میشود و دیگری به موتورش گاز میدهد که برود. میپرسم «از مدرسه میآیی؟» سرش را میچرخاند و میرود، موتورسوار میگوید: «خانم؛ خجالتی است. از من بپرس، بله از مدرسه میآییم و دوستم چون نمیتوانست از آبها عبور کند، من او را تا اینجا آوردم و از اینجا هم با قایق تا روستای «سید یدیم» میرود.»
قایقسواری و ماهیگیری در سیلاب
«آقا موسی»، راننده قایق هم آنجاست و با خستگی برای همراهان هلالاحمری توضیح میدهد که در چند ساعت گذشته در محل چه خبر بوده است. میگوید: «یک هفته است که به مردم سیلابزده خدمات میدهیم.» ٢٠ دقیقه سوار بر قایق مسیر آب را طی میکنیم. آقا موسی جاده ماشینرو را که غرق آب شده میشناسد و میگوید: «ببینید، این جاده است که این طور آب سر و رویش را گرفته.»
امواج آب بهحدی بود که انگار در رودخانه کارون قایقسواری میکنی، کانال هم آب از سر و رویش گذشته. پرچمهای سیاهی را در آب میبینم. آقا موسی گفت اینها نشانه تورهای ماهیگیری است که صیادها پهن کردهاند. امواج از کنار قایق رقصان به دنبال ما میآید، بوی بدی به مشام میرسد؛ میگویند«بوی ماندن گندمزار در آب است.» ماشینآلات کشاورزی روستاییان هم زیر آب در سکوت خود غصه میخوردند. به روستای سید یدیم رسیدیم. آهکهای روی زمین ریخته، سوالبرانگیز است. برای اینکه رطوبت زمین بالا نیاید، آهکپاشی میکنند. اهالی سید یدیم میگفتند که مردم دهروستا در مجاورت هم با نام روستاهای سادات ساکن هستند. غم سنگینی در چهره مردم روستا بود. دردشان را میشد احساس کرد. یاد شعر «ای روستایی، چه شاد و خرم، چه باصفایی» کتاب فارسی کلاس دوم دبستان افتادم، اما خبری از شادی و خرمی در روستا نیست.
اگر هلالاحمریها نبودند…
«سیدثامن جعاوله» یکی از روستاییانی است که وقتی وارد خانهاش شدیم، با اینکه تمام زندگیاش از بین رفته، با روی باز پذیرای ما شد. ۶ گاو او تلف شده بود؛ با زبان عربی میگوید: «زود اِیِه خِزانَه اَلمای حِلالنِه ماهِنِ بیمه» یعنی سیل ما را محاصره کرد، دامهایم هم بیمه نیستند، زمینهایمان را آب برده، اما بیشتر نگران دامهایمان هستم که بیمه نیستند.» سیدثامن از علوفههایی که جهاد کشاورزی به صورت رایگان برایشان میآورد گلهمند است.
میگوید: «علوفهها خوب نیست. علوفههای خوب را هم که بدون واسطه به اینجا میآورند، کیلویی ۵۶٠ تومان به ما میفروشند! در صورتی که در بازار با وجود دلالان، همیشه با قیمت ۵٠٠ تومان خریداری میکنیم. ما از آرد و سبوس برای دامها استفاده میکنیم اما درحال حاضر هیچ پولی برای خریداری نداریم.»
سیدثامن در ادامه به نیروهای هلالاحمری اشاره میکند و میگوید: «اگر همین هلالاحمریها نبودند، معلوم نبود چه سرنوشتی داشتیم.» او قدردان کمکهای مکرر هلالاحمر است که در خدماترسانی کم نگذاشتهاند. همه اهالی روستا، یکییکی در منزل سید ثامن جمع شدند تا درد دلشان را برای خبرنگار اعزامی بگویند.
آنها اظهار کردند: «خبرنگار زبان ما است، گوش و چشم و دست و پای ما است، حرفمان را به مسئولان مرکزنشین برسانید.» سیدعادل جعاوله، مرد جوان سیهچردهای که ناظر سخنان دیگر اهالی بود هم میگوید: «حداقل تا روستای بامدژ برای دامهایمان علوفه بیاورند؛ مشکل آب خوردن هم داریم، هوا خیلی گرم است.»
مدرسهای در گلولای
سنگ قبر بزرگ روستا هم بیامان از سیلاب نبود؛ کمی آن طرفتر دبستانی به دور از هیاهو میان گلولای و همچنین سیلاب محاصره شده است. اهالی میگویند: «معلمان بعد از یک هفته امروز آمدند برای تمیزکاری.»
مرد میانسالی هم در این میان از سوختن تنها داراییاش که یک تلویزیون رنگی ٢١ اینچ بوده و پر از آب شده، میگوید. آقای حمودی درحالیکه نگرانی سراسر چهره و کلامش را گرفته، اظهار میکند: «١۴ هکتار از زمینهایم را هفت روز است که آب گرفته و دو تا از گاومیشهایم هم تلف شدند؛ دیگر هیچ ندارم.»
مخزنی پر از …
«امل جعاوله» زن جوانی است که با اشاره به مخزن آب روی پشتبام، میگوید: «مخزن را ببین، زندگی اینجا وحشتناکه، پر از بوی بد، پر از مریضی، ببین چقدر کثافت توی مخزن جمع شده و رنگش را تیره کرده.»
محمد یکی از بچههای روستا هم سریع بالای پشتبام میرود و دستش را توی مخزن میکند و نمونهای از کثافات را بیرون میریزد. درویشعلی کریمی، مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب روستایی خوزستان که واقف به مسائل روستاییان است؛ دلیل نداشتن آب روستاییان را آسیبهای وارده به تاسیسات آبرسانی عنوان میکند و میگوید: «در بارندگی اخیر، ۶۶میلیارد و ۶۵۰میلیون ریال به تاسیسات آبرسانی روستایی استان خسارت وارد شد.
او تعداد روستاهایی را که تاسیسات آبرسانیشان خسارت دیده، ۳۲۸ روستا عنوان میکند و میگوید: «آبرسانی به صورت مستمر و از طریق ۳۰ دستگاه تانکر سیار انجام میشود.»
معاون امداد و نجات هلالاحمر خوزستان هم از اعزام دو تیم پزشکی و دامپزشکی برای ارایه خدمات به مناطق سیلزده خوزستان میگوید. صادق سلامت، این اعزام را وظیفه هلالاحمر نمیداند، اما میگوید: «یک تیم دامپزشکی به شوشتر و یک تیم پزشکی به سایر مناطق سیلزده خوزستان اعزام کرده است.» به گفته سلامت، ١١٢هزار و ١۴٢ بطری از روز جاری شدن سیل تا عصر روز دوشنبه از سوی جمعیت هلالاحمر خوزستان به مناطق سیلزده ارسال و توزیع شده است.
حال با توجه به خسارت سنگین سیلاب در بخشهای مختلف استان خوزستان بهویژه بخش کشاورزی که تنها نگرانی روستاییان از پرداخت نشدن خسارات است و با توجه به اینکه اقشار ضعیف جامعه بهویژه روستاییان، شرایط سختی را تجربه میکنند؛ انتظار میرود دولت، متخصصان و کارشناسان مدیریت منابع آب، اکولوژی و آبخیزداری را برای حفظ حریم رودخانه و جلوگیری از تبعات اینچنینی به کار گمارد و همچنین شاهد حمایت ویژه از مردم بحرانزده خوزستان باشیم.
گزارش از شهروند