در آخرین گزارش منتشر شده از سوی سازمان گزارشگران بدون مرز که به وضعیت آزادی بیان در ایران پرداخته، آمده است: «ایران همچنان دست به سرکوب اینترنت و شهروند-خبرنگاران میزند.»
به گزارش تارنگار حقوق بشر در ایران، گزارشگران بدون مرز در گزارش خود اقدامات صورت گرفته در زمنیه سانسور اینرتنت را محکوم کرده است و خبر از بازداشت بیش از ۹۴ تن وبلاگنویسان تنها در سال ۲۰۱۷ داده است.
به گفته این سازمان روزنامهنگاران همچنان در جنگ قدرت میان جناحهای مختلف «نظام» قربانی میشوند.
در یکی از تازهترین موارد بازداشت فعالان رسانهای در ایران، عسل اسماعیلزاده که به عنوان عکاس-خبرنگار شناخته میشود، ۲۹ خرداد ۹۶ از سوی شعبه دوم دادسرای فرهنگ و رسانه بدون احضار قبلی و ارائه موارد اتهامی بازداشت شده است.
سعید سیف، همسر او و مدیر سایت اطلاعرسانی دیدهبان ایران هم در همین روز به این شعبه دادستانی احضار شده بود.
رادیو زمانه در همین رابطه در خبری آورد؛ گزارشگران بدون مرز در گزارش خود آورده است که سعید سیف ساعاتی پس از بازداشت همسرش پیامی با این مضمون در توئیتر خود منتشر کرده است: «در بازپرسی شعبه دو از من خواستند علیه دولت روحانی حرفهای دروغ بنویسم و وقتی انجام ندادم همسرم عسل اسماعیلزاده را بازداشت کردند- بدون احضاریه!»
سازمان گزارشگران بدون مرز اما از محکومیت سه شهروند-خبرنگار به زندان خبر داده است: محمد مهاجر، علیرضا توکلی و محمد مهدی زمانزاده.
بر اساس این گزارش این سه جوان در شهریور ماه سال ۹۵ به دلیل فعالیتهاشان (اطلاعرسانی بر روی کانال تلگرام) با اتهامهایی همچون «توهین به رهبر و بنیانگذار جمهوری اسلامی»، «توهین به مقدسات و تبلیغ علیه نظام» و … روبرو و بازداشت شدهاند. این افراد در تاریخ ۲۰ فروردین ۹۶ در شعبه ۱۵ دادگاه انقلاب تهران محاکمه و هر کدام به ۱۲ سال حبس قطعی محکوم شدهاند.
با توجه به گسترش استفاده از تلگرام در ایران، کاربران این نرمافزار ارتباطی بیش از پیش از سوی نهادهای امنیتی و قضایی هدف قرار گرفتهاند.
گزارشگران بدون مرز بر همین اساس به اظهارات ضد و نقیض درباره مذاکرات احتمالی سازندگان و مسئولان تلگرام با مقامهای جمهوری اسلامی پرداخته است: «با وجود آنکه پاول دوروف، رئیس شرکت و سازنده تلگرام در تاریخ ۱۸ شهریور ۹۳ در پاسخ به پرسش درباره مذاکره این شرکت با مقامهای ایرانی بر روی حساب توئیترش نوشت تلگرام با هیچ دولتی بر روی این کره قراردادی نبسته است و برنامهای برای آن ندارد، اما محمود واعظی، وزیر ارتباطات و فنآوری اطلاعات در تاریخ ۱۷ خرداد ۹۶ در مجلس ایران اعلام کرد وزارت ارتباطات به جای مسدود کردن تلگرام بهعنوان یک شبکه اجتماعی خارجی که باعث مهاجرت کاربران آن به شبکه اجتماعی دیگر میشود با مدیران آن تفاهم کرده که پنج مصداق مفاهیم جنسی، کودکآزاری، ترویج خشونت، تروریسم و محتوای ضد دین در این نرمافزار مسدود شود و تاکنون ۱۷۳ هزار مورد از این مصادیق بسته شده است.»
در این گزارش همچنین از قول واعظی آمده است: «ما پالایش هوشمند را راهاندازی کردهایم و ۴۰۰ میلیون نشانه تصویری را مسدود کردیم. در واقع شورای عالی فضای مجازی، کارگروه تعیین مصادیق و وزارت ارشاد اسلامی مسئول محتوا هستند. با این حال در سه سال گذشته نیز هفت میلیون آدرس از سوی مراجع صلاحیتدار بسته شده، ۱۲۱ نرمافزار و فیلترشکنهای مهم نیز مسدود شدهاند.»
جمهوری اسلامی در طول سالهای گذشته همواره به شکل رسمی، از سانسور سایتها به عنوان اقدامی برای حفاظت از مردم در برابر محتواهای غیراخلاقی و مجرمانه یاد میکند اما برابر اطلاع گزارشگران بدون مرز و دیگر نهادها و سازمانهای حقوق بشری این سانسور سایتهای اطلاعرسانی با محتواهای سیاسی و مذهبی و همچنین سایتهای مدافع حقوق زنان در شبکههای اجتماعی را نیز هدف قرار میدهد.
گزارشگران بدون مرز: «پیش از این عبدالصمد خرمآبادی، معاون دادستان کل کشور در امور فضای مجازی از راه اندازی بسیج در فضای مجازی خبر داده بود. او گفته بود حدود ۱۸ هزار نفر به طور داوطلبانه فضای مجازی را رصد کرده و به دادستانی گزارش میدهند. به گفته او این افراد موارد تخلف از طرف سایتها و شبکههای اجتماعی را رصد میکنند.»
در گزارش سازمان گزارشگران بدون مرز همچنین آمده است که در تاریخ ۲۲ خرداد سال جاری، خانوادههای مجتبی باقری، سبحان جعفری، جواد جمشیدی، نیما کشوری و سعید نقدی، مدیران کانالهای تلگرامی که در تاریخ ۲۶ اسفند ۹۵ از سوی سازمان اطلاعات سپاه بازداشت شده اند، از نحوه عملکرد قوه قضاییه در رسیدگی به این پرونده به کمیسیون اصل ۹۰ مجلس شکایت کرده اند.
این پنج زندانی که همگی در بند دو-الف زندان اوین زیر نظر سپاه پاسداران در بازداشت موقت هستند، همراه با همبندی دیگرشان علی احمدینیا، در اعتراض به وضعیت بازداشت خود از تاریخ ۲۹ خرداد دست به اعتصاب غذا زده اند.
اما گزارشگران بدون مرز از آغاز سال میلادی جاری/ ۱۱ دی ماه ۹۵ بیش از ۹۴ مورد بازداشت به دلیل جرایم اینترنتی را ثبت کرده است که از این میان عده زیادی در رابطه با استفاده از تلگرام در سراسر کشور بازداشت شده اند: «در موارد بسیاری مقامات امنیتی و قضایی جمهوری اسلامی روزنامهنگاران و شهروند-خبرنگاران را با اتهامهایی چون جرایم رایانهای یا غیر اخلاقی تحت پیگرد قرار می دهند.»
جمهوری اسلامی ایران در ردهبندی جهانی آزادی مطبوعات سال ۲۰۱۷ گزارشگران بدون مرز از میان ١٨٠ کشور جهان در رده ١۶۵ قرار دارد.